luật sư, ông học về các nghiệp vụ ngân hàng trong thời đại chế độ
bản vị vàng, khi những quy tắc của chính sách tiền tệ bị chi phối
bởi quy định rằng đồng mark Đức phải được giữ sao cho có thể
chuyển đổi sang một lượng vàng cố định tương đương, và do vậy đã
hoàn toàn mất phương hướng trong một thế giới không được neo
vào vàng.
Sự thật dường như còn phức tạp hơn gấp bội so với cả hai hướng
giải thích. Von Havenstein đã phải đối mặt với một tình huống cực
kỳ khó xử. Nếu ông từ chối in số tiền cần thiết để tài trợ cho
thâm hụt, ông sẽ đứng trước nguy cơ đẩy lãi suất tăng vọt lên trong
khi chính phủ lại đang phải vật lộn khốn khổ để vay nợ từ mọi
nguồn có thể. Ông cũng tin rằng tình trạng thất nghiệp trên diện
rộng rồi sẽ theo đó bùng phát, mở đường cho một cuộc khủng hoảng
chính trị và kinh tế nội địa, và với tình trạng mong manh của nước
Đức hiện nay, nó sẽ gây ra một cơn biến động chính trị thật sự khủng
khiếp. Như cách nói của vị giám đốc ngân hàng Hamburg tiếng
tăm Max Warburg, đồng thời là một thành viên của ban giám đốc
Ngân hàng Trung ương Đức, thì tình thế tiến thoái lưỡng nan đó
chính là ở chỗ “anh muốn ngăn chặn tình trạng lạm phát để rồi
châm ngòi cho cách mạng” hay tiếp tục in tiền. Vốn là một đầy tớ
trung thành của nhà nước, Von Havenstein không bao giờ dám nghĩ
tới việc hủy hoại những dấu tích cuối cùng của hệ trật tự cũ.
Đổi lại, nếu ông kiên quyết giữ thái độ cứng rắn với chính phủ,
ép họ phải tăng thuế hoặc cắt giảm chi tiêu nội địa, rất có thể ông
sẽ bị kết tội, nhất là bởi các bạn hữu ái quốc cánh hữu của mình, là
tự biến mình thành công cụ của bè lũ quân Đồng minh chỉ nhăm
nhe hút máu dân Đức, những kẻ suốt ngày lải nhải rằng nước Đức
hoàn toàn có khả năng chi trả các khoản bồi thường chiến phí nếu
nó chịu cắt giảm chi tiêu nội địa và tăng thuế. Thực tế, Von
Havenstein sẽ đứng ở vị trí phải tự tay làm những công việc của quân
