tài chính châu Âu. Các khoản bồi thường chiến phí nên được ấn
định ở mức 5 tỷ đô-la, và sẽ được nước Đức thanh toán dưới dạng trái
phiếu dài hạn phát hành cho các nước Đồng minh, về phần
mình, các nước này sẽ chuyển nhượng lại số trái phiếu trên để
thanh toán các khoản nợ chiến tranh cho chính phủ Mỹ. Tất cả
những nghĩa vụ khác sẽ được xóa bỏ. Đó là một kế hoạch thông
minh. Về cơ chế, chính phủ Mỹ sẽ cho nước Đức vay tiền, nước này
dùng số tiền đó để thanh toán bồi thường chiến phí cho quân
Đồng minh, rồi quân Đồng minh lại dùng tiền thu được để chi trả
các khoản mình đã vay. Tiền sẽ xuất phát từ nước Mỹ đang ngập
trong vàng, và cuối cùng lại trở lại đất nước này sau một vòng quay
khép kín.
Keynes chuyển kế hoạch này cho Bộ trưởng Tài chính Austen
Chamberlain, ông này lại đệ trình lên Lloyd George. Thủ tướng nhận
được kế hoạch của Keynes vào đúng thời điểm ông bắt đầu nhận
thức được mức độ trầm trọng của những sai lầm chiến thuật mà
mình đã gây ra, mừng như bắt được vàng, ông bèn đề xuất ngay
giải pháp đó cho tổng thống Wilson. Bản kế hoạch lập tức bị phái
đoàn Mỹ thẳng tay từ chối, họ vẫn khăng khăng quả quyết rằng
các món nợ chiến tranh không được dính dáng gì đến các khoản
bồi thường chiến phí và rằng chuyện xóa bỏ các nghĩa vụ với quy
mô lớn đến vậy là không thể chấp nhận được. Do đó vấn đề bồi
thường chiến phí và nợ chiến tranh đã bị bỏ mặc.
MƯỜI NGÀY SAU thỏa thuận đình chiến ký ngày 11 tháng Mười
Một năm 1918, Benjamin Strong viết thư gửi Montagu Norman,
“Hiểm họa chính đang chờ đón chúng ta phía trước… không phải là
bất ổn chính trị và kinh tế ” mà chính thực tế rằng những cuộc
đàm phán hòa bình sắp tới có thể “tiến triển theo chiều hướng của
những xung đột kinh tế” sẽ dẫn đến “một giai đoạn man di về mặt
kinh tế đe dọa sự phồn vinh của chúng ta.” “Không nghi ngờ gì
