so với vàng, và phát hành 3 tỷ đô-la tiền mặt mà không cần vàng
bảo đảm, ông tuyên bố rằng mình sẽ sử dụng biện pháp này.
“Lúc ấy, cả phòng họp thật sự choáng váng”, Raymond Moley
nhớ lại. Herbert Feis, cố vấn kinh tế của Bộ Ngoại giao, trông cứ
như thể sắp sửa nôn mửa đến nơi. Warburg và Douglas thì kinh hãi
đến mức họ bắt đầu tranh cãi với tổng thống, mắng ông như thể
ông là “một cậu học sinh ngang bướng và hết sức ngỗ ngược”.
Warburg tuyên bố là văn bản luật đó “cực kỳ liều lĩnh và vô trách
nhiệm” và có thể dẫn tới “lạm phát không thể kiểm soát và hỗn loạn
hoàn toàn”. Rất bình tĩnh như thường lệ, Roosevelt vui vẻ đùa với
họ, khẳng định là rời bỏ vàng là cách tốt nhất để đẩy giá cả lên và họ
phải làm gì đó để phục hồi hệ thống tiền tệ, còn nếu không
Quốc hội sẽ tự mình xem xét những vấn đề này.
Cuộc thảo luận kéo dài đến tận nửa đêm. Rời khỏi Nhà trắng,
một nhóm các cố vấn trong đó có Warburg, Douglas, Moley và
William Bullitt, một trợ lý đặc biệt cho Bộ trưởng Ngoại giao – không
thể ngủ được vì vừa chứng kiến điều mà nhiều người trong số họ
coi là bước đi quyết định nhất kể từ sau chiến tranh, họ tiếp tục
thảo luận trong phòng của Moley tại khách sạn. Họ nói chuyện suốt
nửa đêm, phân tích tác động lên sự tín nhiệm của toàn bộ chương
trình Kế hoạch Mới, giá trị của đồng đô-la, các dòng vốn, và mối
quan hệ với các quốc gia khác. Cuối cùng, Douglas tuyên bố “Có
thể coi đây là cáo phó chung của nền văn minh phương Tây”.
Quyết định của Roosevelt tách đồng đô-la ra khỏi vàng đã làm
đảo lộn giới tài chính toàn cầu. Phần lớn mọi người đều không thể
hiểu nổi tại sao một quốc gia với lượng dự trữ vàng lớn nhất thế
giới lại phải giảm giá đồng tiền của mình. Như vậy có vẻ thật ngược
đời. Các chủ ngân hàng đầy phẫn nộ kêu than về việc mất một nơi
nương tựa để đảm bảo sự trung thực của các chính phủ. Dù vậy,
Benard Baruch, một nhà tài phiệt có tiếng, có vẻ khá nhiệt tình khi
