nặng hơn hột lúa thường. Thầy hương quản Dương giữ chức thấp trong 12
vị hương chức của ban hương chức hội tề, nhưng tía thày giữ chức hội đồng
địa hạt, thầy quen biết các quan tai to mặt bự ở ngoài tỉnh. Vào thời thái
bình thịnh trị, tuy giữ an ninh cho làng Tân Niên Tây, nhưng thầy vẫn ngồi
xe máy đi đá gà, đi hột me. Thầy là người đầu tiên mua máy đèn, mua giàn
hát máy Columbia, mua điã hát nhạc Tây… Sau đó, thầy cũng là người đầu
tiên mua xe hơi, chiếc Renault Celt 4. Bởi thầy giàu, giao thiệp rộng, quen
biết nhiều nên các ông hương chức hội tề từ hương cả xuống xã trưởng,
không dám khinh lờn thầy. Còn các ông Phủ, ông Huyện, thầy Cai tổng,
thầy Bang biện, không dám cậy oai hùng hiếp thầy.
Thầy Thôn Thọ, trước làm thầy giáo. Vì thầy là nhà giàu, nên nghề gõ
đầu trẻ chỉ là nghề để thầy giải muộn, chớ không phải việc mưu sanh chánh
của thầy. Được ít năm, thầy nghỉ việc chỉ giữ việc công nho cho làng. Đó là
chức “thôn”, công nho là tiếng xưa, có nghĩa là công quỹ hay ngân quỹ.
Thầy Thôn Thọ có tiệm sửa xe đạp, bán đồ phụ tùng xe đạp. Ngoài ra, thầy
còn bán đèn Ti to Landy của Tây đốt bằng xăng, sau đó bán đèn Ai da bằng
dầu lửa, và đèn Pétromax của Đức hai loại này thuộc loại man chon. Về
sau, thầy dẹp tiệm sửa xe, lập một cái đề bô (dépot) rượu, xéo xéo chợ Gò
Công. Nhà giàu chót là ông Hội đồng Lợi nhờ làm ruộng và lập vườn mà
giàu có, chớ không có nguồn lợi nào khác. Ngoài ra còn thầy Ba Vị, có nhà
máy chà gạo ở Vĩnh Trị, cách chợ Gò Công 7 cây số, cách giồng ông Huê 3
cây số cũng là một nghiệp chủ đáng kể. Năm 1945, khi Việt Minh cướp
chính quyền, thì ông Huyện Hải (con ông Huyện Quái), hương hào Nhạn,
thầy Thôn Thọ, ông Hội đồng Lợi, thầy Ba Vị cùng hai đứa con trai mới 15,
16 tuổi của thầy đều bị xử bắn. Lúc đó trong đám Việt Minh ở chợ Gò
Công, có chủ tịch Côn, là thợ hớt tóc ở tiệm Minh Hồng, làm chủ tịch Uỷ
ban Nhân dân, giữ chức trưởng ban Quốc gia tự vệ cuộc (Công an). Thầy
giáo Philippe (thủ lãnh Thanh niên Tiền phong), Trần Thanh Liêm bí thơ uỷ
ban Nhân dân và tên chủ tiệm tạp hoá Vạn Lợi (không giữ chức vụ gì). Khi
Tây tới chiếm tỉnh Gò Công, có khuyên dân chúng ai lỡ theo Việt Minh
trong thời kỳ Việt Minh cướp chính quyền, hãy ra đầu thú, sẽ được ân xá để
