Việt nam thường gọi tôi là “Ông Đù má”. Trong các Toàn quyền chỉ có Paul
Doumer là người xông xáo, thích mạo hiểm, từng cỡi ngựa đi khắp Đông
Dương, lên tới Lào Cai, Vân Nam, rồi vô Huế, Sài gòn… Chính ông là
người phác hoạ kế hoạch đặt đường xe lửa Xuyên Việt, đường Hà Nội –
Vân Nam, và một dự án không thành, là đặt đường xe lửa từ Qui Nhơn lên
cao nguyên Boloven tới Nam Lào.
Hồi đó, đường xá chưa mở mang, mỗi lần muốn đi đâu phải đi bằng
ngựa. Mỗi lần tới đâu, ông Paul Doumer không bao giờ báo trước cho nhà
cầm quyền địa phương. Một lần cao hứng, ông cùng Phán Tươi và vài
người tuỳ lùng lên đường thiên lý (con đường cái quan, hay đường trạm cũ)
để thăm Huế và Sài gòn. Paul Doumer và tuỳ tùng, mỗi người một ngựa lên
đường, ngất ngưởng như phái đoàn của Tam Tạng đi thỉnh kinh.
Tới Huế, Paul Doumer báo tin cho hoàng gia là muốn “viếng thăm Quốc
vương An Nam”. Lúc đó Quốc vương là vua Thành Thái cùng đình thần
nghe tin sửng sốt, lo sợ vì không hay biết trước đề chuẩn bị nghi lễ tiếp đón.
Để bù lại, triều đình tổ chức một buổi lễ đại yến để đãi Toàn quyền. Quan
khách được mời phải là hàng hoàng thân, các quan từ nhị phẩm trở lên, còn
quan ở các địa phương gần phải từ Tổng đốc mời được dự. Danh sách các
quan khách ấy phải gởi cho toàn quyền duyệt trước. Thấy người thông
ngôn, cũng là người bạn thân tín của mình là ông Phán Tươi không được
mời thì Toàn quyền thắc mắc. Triều đình cho biết ông Phán Tươi là người
dân giã không có chức tước phẩm hàm cao, nên không thể mời. Cuối cùng
triều đình nhượng bộ bằng cách phong cho ông Phán Tươi chức “Tổng
đốc… hàm” và cho ông mượn một bộ lễ phục Tổng đốc để dự tiệc. Nhưng
sau đó triều đình ra lịnh thâu hồi chức Tổng đốc của ông Phán Tươi lại.
Về sau, khi P. Doumer về nước rồi, ông Tươi đổi đi các tỉnh ở Nam Kỳ,
và được phong Đốc phủ sứ vào năm 1902.
Sau tiệc, phái đoàn từ giã, lên đường vào Nam. Vua Thành Thái cử một
phái đoàn do một quan đại thần cầm đầu, ngồi võng, có lọng che với quân
lính, cờ quạt theo sau. Dân chúng nghe tin, hiếu kỳ ra đứng đông nghẹt hai
bên đường để xem mặt “Toàn quyền”. Phái đoàn Paul Doumer mặc đồ
