mạnh mẽ về những âm thanh mà chúng từng nghe thấy khi nằm trong bụng mẹ vào giai đoạn
cuối của thai kỳ. Cho các bé tiếp xúc với những âm thanh vỗ về quen thuộc sau khi chào đời
chính là một cách xoa dịu việc bước vào cuộc sống trên hành tinh lạnh lẽo và xa lạ này của bé.
Khứu giác: 5 tuần
Điều tương tự cũng chính xác với khứu giác. Chỉ năm tuần sau thời điểm thụ thai, bạn đã có thể
thấy được quá trình mắc nối khứu giác phức tạp trong não bộ. Nhưng, cũng giống với các giác
quan khác, tuy bộ máy đã có ở đó, việc nhận thức cũng không thể sẵn sàng ngay. Trong khoảng
giữa tháng thứ hai đến tháng thứ sáu trong tử cung, bé bị cản trở bởi một cái mũi bị nghẽn đặc.
Các khoang mũi bị lấp đầy bằng một cái nút mô khổng lồ, nhiều khả năng sẽ ngăn trở nhận
thức khứu giác dù là dạng nào đi chăng nữa. Tất cả những điều đó sẽ biến đổi trong tam cá
nguyệt thứ ba. Nút mô được thay thế bằng nước nhầy ở mũi (màng nhầy) – và rất nhiều tế bào
thần kinh đã mắc nối chính xác với các khu vực nhận thức trên não bộ. Nhau thai của bà mẹ lúc
này cũng bớt đỏng đảnh kén chọn, cho phép thêm nhiều mùi vị đi vào tử cung. Do những biến
đổi về mặt sinh học này, thế giới khứu giác của trẻ sau tháng thứ sáu của thai kỳ bỗng trở nên
phong phú và phức tạp hơn. Em bé của bạn có thể ngửi thấy mùi nước hoa bạn dùng, bé còn
phát hiện ra cả mùi tỏi trên bánh pizza bạn vừa mới ăn.
Khi mới chào đời, trẻ thực sự thích những mùi này hơn. Hiện tượng “ưu ái” ấy được gọi là “gán
nhãn khứu giác”. Đây chính là cơ sở dẫn tới một lời khuyên kỳ quặc: Ngay sau khi trẻ ra khỏi
bụng mẹ, phải xoa trẻ bằng chính dịch thể màng ối trước khi tắm cho trẻ bằng xà phòng và
nước. Làm vậy sẽ xoa dịu, khiến trẻ bình tâm hơn, các nghiên cứu đã chứng minh điều đó. Tại
sao? Cũng giống như âm thanh, mùi vị nhắc trẻ nhớ về một tổ ấm thư thái mà bé vừa mới trú
ngụ trong suốt chín tháng vừa qua. Đó là bởi mùi và một số dạng hồi ức khác hình thành nên
những liên kết thần kinh mạnh mẽ trong não bộ con người. (Đúng là như vậy, rất nhiều bà mẹ
có thể xác định được ngay bé sơ sinh của mình chỉ dựa vào mùi.)
Thăng bằng: 6 tuần
Bạn có thể thử một thí nghiệm nhỏ này ở nhà với trẻ sơ sinh dưới năm tháng tuổi. Đặt bé nằm
ngửa. Sau đó nhẹ nhàng nâng hai chân, hoặc hai tay, sau đó thả tay/chân bé ra. Tay bé sẽ vung
ra hai bên, ngón tay cái gập lại, lòng bàn tay giơ lên, vẻ mặt kinh ngạc. Đây được gọi là Phản xạ
Moro.
Bạn cũng có thể thường xuyên quan sát được Phản xạ Moro trong tử cung khi thai ở tháng thứ
tám. Nếu bạn đang đọc sách trên chiếc giường êm ái của mình, nào, thử lăn mình một cái; nếu
bạn đang ngồi, thử đứng lên. Bạn cảm thấy thứ gì đó đột ngột chưa? Một bào thai đã có thể
thực hiện một phản xạ Moro đầy đủ khi còn nằm trong bụng mẹ. Những hành động kiểu này
thường kích thích trẻ.
Phản xạ Moro là bình thường và vẫn hay xảy ra khi một em bé kinh ngạc, đặc biệt là khi bé cảm
nhận được rằng nó đang ngã xuống. Người ta tin rằng đây chính là một phản ứng tự nhiên
trước nỗi sợ mà con người có được. Và việc một đứa trẻ có được phản xạ này là rất quan trọng.
Sự thiếu hụt một phản xạ Moro đầy đủ có thể là dấu hiệu của một chứng rối loạn thần kinh nào
đó. Các bé cần phải thực hiện được phản xạ này trong vòng năm tháng đầu tiên sau khi chào
đời. Tuy vậy, nếu sau tháng thứ năm, bé vẫn duy trì phản xạ này thì cũng có thể là dấu hiệu của
rối loạn thần kinh.
Phản xạ Moro chứng minh rằng phần lớn khả năng của các dây thần kinh vận động (quán
xuyến vận động) và tiền đình (giúp giữ thăng bằng) đã được xác lập từ khi thai nhi được tám
tháng. Năng lực tiền đình cho phép các cơ kết nối liên tục với đôi tai, và tất cả được điều động
dưới sự chỉ huy của não bộ. Bạn sẽ cần đến dạng thức tương đối tinh vi của liên lạc này mới có
thể thực hiện được phản xạ Moro.
Tất nhiên, không có chuyện ngay từ đầu em bé trong bào thai đã đủ sức thực hiện cả một bài
