mong muốn cuộc sống của mình không phụ thuộc vào ai cả. Nhưng hình
như anh có ác cảm đối với các bần nông, anh thường khuyên ngăn tôi:
– Anh đừng tưởng họ hiền lành. Họ là bọn người láu cá, giả dối, chớ tin
họ! Hôm nay họ đối với anh thế này, nhưng ngày mai lại thế khác. Người
nào cũng chỉ biết có mình thôi, còn công việc chung họ coi là việc khổ sai.
Anh thường nói về bọn “cường hào” với vẻ căm phẫn, một sự căm phẫn
rất xa lạ đối với con người có tâm hồn dịu hiền như anh:
– Tại sao bọn chúng nó giàu có hơn kẻ khác? Vì chúng nó khôn ngoan
hơn. Chó má thật, nếu như anh là một người thông minh thì anh nên nhớ
rằng: Nông dân phải sống thân ái, hợp lại thành một bầy thì mới có sức
mạnh! Nhưng đằng này họ lại đem chia năm xẻ bảy làng xóm ra như thể
chẻ củi ấy, thế cơ chứ! Chính họ lại là kẻ thù của họ. Đó là một đám người
tàn ác. Khokhol đã phải khổ sở vì bọn họ…
Izot đẹp trai, khỏe mạnh, được phụ nữ rất thích, và thường họ không để
cho anh yên.
– Tất nhiên về mặt này tôi rất được chiều chuộng. ‒ Anh nói với vẻ hối
hận chân thật. ‒ Đối với các ông chồng thì chuyện đó thật đáng bực mình,
nếu ở địa vị họ chính tôi cũng phải bực mình. Nhưng không thể nào không
thương hại phụ nữ được, họ như linh hồn thứ hai của mình vậy. Họ sống
không có ngày nghỉ, không có sự âu yếm; họ làm việc quần quật như một
con ngựa, ngoài ra không có gì hơn. Các ông chồng không có thì giờ để yêu
thương họ, còn tôi thì lại là một người rỗi rãi. Nhiều bà vợ, ngay trong năm
đầu về nhà chồng, đã bị các ông chồng cho ăn đấm. Đứng về mặt này tôi có
tội lỗi, bởi vì tôi đã trêu ghẹo họ. Lúc đó tôi chỉ yêu cầu họ có một điều:
Xin các mụ chớ có tức giận nhau, tôi đủ sức cho tất cả các mụ! Các mụ
đừng có ghen tị nhau, tôi coi tất cả các mụ đều như nhau tuốt, tôi thương
hại tất cả…
Anh vừa mỉm cười ngượng nghịu qua bộ râu vừa kể:
– Có lần suýt nữa thì tôi đã gỡ gạc được một bà, bà ấy từ thành phố về
biệt thự nghỉ mát. Bà ta rất đẹp, da trắng như sữa, tóc óng như tơ, đôi mắt
nhỏ xanh biếc và hiền hậu. Tôi bán cá cho bà ấy và cứ nhìn mãi. “Anh
