giống như cái cuộc sống mà tôi biết ‒ một cuộc sống không hề đem lại cho
tôi điều gì thú vị.
Tôi bị lôi cuốn tới sông Volga, đến với khúc nhạc của cuộc sống lao
động, khúc nhạc ấy mãi đến nay vẫn làm ngây ngất lòng tôi. Tôi còn nhớ
như in cái ngày mà lần đầu tiên tôi rung cảm với bản trường ca hùng tráng
của lao động.
Ở gần Kazan có một chiếc sà lan lớn chở hàng Ba Tư va phải đá ngầm bị
thủng đáy. Phường phu khuân vác cho tôi nhập bọn để bốc dỡ hàng khỏi sà
lan. Độ ấy vào tháng Chín, gió từ miền thượng lưu thổi mạnh về, trên mặt
sông xám xịt, sóng chồm lên giận dữ, gió điên cuồng đánh tan những ngọn
sóng, rắc xuống sông một trận mưa lạnh buốt. Phường khuân vác này có
khoảng năm chục người, ủ rũ đứng ngồi trên sàn một chiếc sà lan trống
rỗng, họ cuộn mình trong những chiếc chiếu gai và vải bạt. Một chiếc tàu
kéo nhỏ dắt chiếc sà lan, thở hồng hộc và ném vào trong mưa từng bó lửa
đỏ.
Trời tối sầm. Bầu trời ướt sũng, đen kịt bao trùm mặt sông. Anh em phu
khuân vác càu nhàu và chửi bới, nguyền rủa mưa, gió và cuộc sống. Họ uể
oải bò trên sàn sà lan, cố tìm cbỗ tránh mưa và rét. Tôi cảm thấy những con
người ngái ngủ này không thể làm việc, không thể cứu được khối hàng hóa
sắp bị đắm.
Vào quãng nửa đêm thì chúng tôi tới chỗ chiếc sà lan bị mắc cạn và cho
chiếc sà lan rỗng áp mạn vào chiếc sà lan bị va phải đá ngầm. Người
phường trưởng, một lão già độc ác mặt rỗ, tính giảo quyệt, ăn nói sỗ sàng,
có đôi mắt và cái mũi diều hâu, đưa tay giật chiếc mũ lưỡi trai ướt sũng trên
cái đầu hói xuống và kêu the thé như giọng đàn bà:
– Hãy cầu kinh đi, anh em ơi!
Trong đêm tối, trên sàn sà lan, anh em phu khuân vác dồn nhau lại thành
một đống đen ngòm và gào lên như một đàn gấu. Người phường trưởng cầu
kinh xong trước, thét:
– Đốt đèn lên! Ra tay đi thôi, anh em ơi! cố làm cật lực vào nhé! Chúa
sẽ ban phước lành cho, bắt đầu đi!
