rất nhiều và ăn sâu vào tâm trí tôi. Tôi cảm nhận được trong những lời nói
đó có một phần sự thật, nhưng tiếc thay sự thật ấy lại bắt nguồn từ một viên
cảnh sát.
Những cuộc tranh luận về vấn đề này xảy ra luôn, trong đó đặc biệt có
một cuộc tranh luận đã tác động tới tôi rất mạnh mẽ.
Trong thành phố bỗng xuất hiện một người theo “chủ nghĩa Tolstoy” ‒
đó là người theo chủ nghĩa Toystoy đầu tiên tôi mà gặp. Ông ta có dáng
người cao, bộ râu đen như râu dê và cặp môi dày như người da đen. Lưng
ông ta hơi gù, mắt luôn nhìn xuống đất, thỉnh thoảng cái đầu hơi hói lại
ngẩng lên với một điệu bộ rất dứt khoát, đồng thời cặp mắt đen và ướt rực
lên ánh nhìn nồng nhiệt. Trong cái nhìn sắc sảo của ông ta có vẻ gì như căm
hờn. Cuộc nói chuyện được tổ chức tại nhà một giáo sư đại học. Tới dự có
rất đông thanh niên. Và giữa đám thanh niên ấy có một ông cố đạo bé nhỏ,
gầy gò, dáng người thanh nhã, đỗ thạc sĩ thần học. Ông ta mặc một chiếc áo
dài đen bằng lụa. Chiếc áo đó càng làm nổi bật khuôn mặt đẹp, nhợt nhạt,
rạng rỡ một nụ cười khô khan cùng cặp mắt xám và lạnh.
Người theo chủ nghĩa Tolstoy nói rất lâu về sự bền vững vĩnh cửu của
những chân lí vĩ đại trong sách Phúc âm. Giọng ông ta hơi khàn. Qua
những lời đó có thể cảm thấy sức mạnh của một lòng tin chân thành. Kèm
theo lời nói, cánh tay trái lông lá của ông ta làm điệu bộ giống như chém
vào không khí, còn tay phải thì đút trong túi.
– Kịch sĩ. ‒ Có tiếng thì thầm trong góc, bên cạnh chỗ tôi ngồi.
– Đúng, rất giống ở rạp hát…
Trước đó không lâu tôi có đọc một cuốn sách hình như của Draper
về cuộc đấu tranh của Thiên Chúa giáo chống lại khoa học. Và tôi có cảm
tưởng như người đang nói đây là một trong số những người tin một cách
cuồng nhiệt vào khả năng có thể cứu vớt được thế giới bằng sức mạnh của
tình yêu, những người vì lòng từ bi đối với mọi người mà sẵn sàng xả thịt
họ ra và đem thiêu trên đống lửa.
