Bằng một giọng dịu dàng và dễ dãi, ông ta nói với tôi về sức mạnh sáng
tạo của tình yêu. Ông ta nói rằng cần phải làm nảy nở trong tâm hồn mình
tình cảm đó ‒ cái duy nhất có khả năng “ràng buộc con người với tinh thần
của thế giới”, với tình yêu tản mạn khắp mọi nơi trong cuộc sống.
– Chỉ có cái đó mới có thể ràng buộc được con người! Không yêu thì
không thể hiểu được cuộc sống. Còn những kẻ nói quy luật của cuộc sống
là đấu tranh, đó là những tâm hồn mù quáng, tất yếu sẽ bị diệt vong. Lửa
không thể thắng được lửa thì sức mạnh của cái ác cũng không thể thắng
được cái ác!
Khi hai cô gái ôm nhau và đi về phía ngôi nhà ở sâu trong vườn thì con
người đó nheo mắt nhìn theo họ và hỏi tôi:
– Còn anh là ai?
Sau khi nghe tôi nói xong, ông ta gõ mấy ngón tay xuống mặt bàn, bắt
đầu nói. Ông ta nói rằng con người ở đâu cũng vẫn là con người, và điều
cần đạt tới không phải là thay đổi địa vị xã hội mà là giáo dục lòng yêu đối
với mọi người…
– Con người ở địa vị càng thấp bao nhiêu thì càng gần với chân lí thật sự
của cuộc sống, với sự sáng suốt khôn ngoan bấy nhiêu…
Tôi hơi hoài nghi sự am hiểu của ông ta về “sự sáng suốt khôn ngoan”
ấy, nhưng tôi im lặng không nói. Tôi cảm thấy nói chuyện với tôi, ông ta có
vẻ chán ngán. Ông ta nhìn tôi bằng cái nhìn như muốn xua đuổi, miệng
ngáp, hai tay chắp sau gáy, chân duỗi thẳng, hai mắt nhắm nghiền vẻ mệt
mỏi, miệng lẩm bẩm như đang mơ mơ màng màng:
– Phục tùng tình yêu… Quy luật của cuộc sống…
Giật mình, hai tay khua khua như muốn nắm lấy vật gì trong khồng khí,
ông ta hoảng hốt nhìn chằm chằm vào tôi:
– Cái gì thế? Xin lỗi, tôi mệt quá!
Ông ta lại nhắm mắt, và, như đang cơn đau, ông ta nghiến chặt răng, hai
hàm răng nhe ra. Môi dưới của ông ta trễ xuống, môi trên vểnh lên, những
sợi ria mép thưa thớt xanh xanh dựng đứng.
