lợp rơm và làn khói nhỏ màu xanh da trời từ tốn bay ra từ chiếc ống
khói trắng. Vậy là anh cảm thấy một điều gì đó buồn rầu khó tả dâng
trào, khiến anh phải giấu mặt vào dưới vạt áo cũ và bật khóc.
Lần đầu tiên trong đời, anh cảm thấy cảnh nghèo khổ cùng cực của
mình. Căn nhà của họ là nhà nghèo khó nhất trong làng, còn cánh đồng
thì tồi tệ nhất. Bà mẹ, mặc dù cũng là chủ đất, song phải làm việc giống
như một tá điền và mặc quần áo gần như giẻ rách. Trong làng, người ta
nhìn anh giống như nhìn một kẻ liều lĩnh, kẻ ăn bánh mì của người
khác không biết để làm gì. Người ta tha hồ đánh chửi anh, thậm chí cả
lũ chó cũng tha hồ cắn xé anh!...
Còn xa lắm anh mới so được với giáo sư, với gã nấu rượu, thậm chí
ngay cả đến gã thư kí, những người biết bao nhiêu lần, hễ họ muốn là
đều có thể đến được nhà xã trưởng và thoải mái nói chuyện với vợ xã
trưởng. Còn anh thì không mong muốn gì nhiều. Anh chỉ ước mong
được một lần, một lần cuối cùng trong đời thôi, được cô vợ xã trưởng tì
tay lên vai và nhìn vào mắt giống như lúc ở trong nhà thờ. Bởi lẽ trong
cái nhìn của cô, anh cảm thấy có một cái gì đó kì lạ xuất hiện, một cái
gì đó giống như tia chớp, mà khi nhìn thấy nó trong giây phút ngắn
ngủi, cả bầu trời sâu thăm thẳm đầy bí mật bỗng hé lộ ra. Nếu như ai
nhìn thấy điều đó rõ ràng thì sẽ biết được mọi thứ, những cái có trên thế
gian này, và sẽ trở nên giàu có giống như một ông vua.
Antek trong nhà thờ đã không nhìn thấy rõ ràng điều đó, cái điều
hiện lên lấp lánh trong mắt vợ xã trưởng. Anh chưa được chuẩn bị, bị
lóa mắt và thế là đánh mất dịp may hiếm có. Ôi giá như một lần nữa cô
nàng lại muốn nhìn vào anh như vậy!...
Anh mơ thấy rằng đã nhìn thấy hạnh phúc bay ngang qua, và khát
khao trông chờ điều đó quay trở lại. Trái tim ngái ngủ được đánh thức
và bắt đầu như muốn luồn xuyên qua mọi đau đớn. Bây giờ đây, anh
cảm thấy thế giới đã hoàn toàn biến đổi. Thung lũng tỏ ra quá nhỏ bé,
các ngọn đồi quá thấp, còn bầu trời- không biết có bị hạ xuống hay
không, vì thay cho việc kéo anh lên cao thì bắt đầu nhấn anh chìm
xuống. Anh từ trên đồi tuột xuống ngất ngây say, không biết bằng cách
