nhiều chuyện và nhớ nhiều chuyện. Tôi nói với ân nhân rằng, nó đã
nhìn thấy những ngọn lửa lớn và những đám cháy lớn
, cả những tiếng
sét lớn đánh vào thành phố này, còn kẻ nói rằng những ngọn lửa ấy và
đám cháy ấy, và cả những tiếng sét ấy không nhằm vào người Do Thái,
thì họ chưa nhìn thấy chúng! Đấy, khi màn đêm ập xuống thành phố thì
nó cũng ập xuống cả người Do Thái, và lúc đó, người Do Thái cũng
không thấy mặt trời!
Ông hít thật sâu và nặng nhọc.
- Ân nhân có đi xem trò vui bao giờ chưa? Ân nhân có đi khiêu vũ
bao giờ chưa?
Gã thợ đồng hồ béo gật đầu và lắc lư bên cạnh bàn, rồi gõ gõ vào dây
đeo đồng hồ.
Điều làm gã vui là ông già đóng sách coi gã là con người của thế giới
và còn có khả năng vui chơi khiêu vũ.
Bằng cặp mắt sáng quắc, ông già Do Thái nhìn vào khuôn mặt phẳng
phiu, với cái mũi rộng đầy thịt của gã.
- Thế ngài không có nỗi buồn riêng nào, nỗi lo lắng riêng nào ư?
Gã thợ đồng hồ nhướn cặp lông mày lên, nét mặt tỏ vẻ do dự. Đúng
ra thì gã muốn tỏ ra mình cao thượng hơn so với những chuyện vụn vặt,
như chuyện lo lắng và buồn phiền chẳng hạn, nhưng vì không biết ông
già Do Thái định hướng đến chuyện gì, nên gã im lặng một cách thận
trọng.
Ông già đóng sách cũng không chờ câu trả lời, chỉ tiếp tục nói bằng
giọng sôi nổi, sung sức:
- Nào, nếu như ân nhân có mặt tại các cuộc khiêu vũ và có nỗi buồn
riêng của mình, thì ân nhân biết rằng mọi người đến với khiêu vũ, đến
với trò vui và chia tay nhau vui vẻ, chẳng có gì phải nói. Còn nếu
những người ấy ra về buồn bã, nếu họ ra về mà khóc lóc, thì không
phải là chẳng có gì xảy ra. Lúc đó, người này sẽ trở thành anh em của
người kia, lúc đó nỗi buồn ấy sẽ khoác chung cho họ một chiếc áo. Tôi
