nói với ân nhân rằng tôi đã nhìn thấy ở thành phố này nhiều chuyện
đáng buồn hơn việc đi khiêu vũ và rằng cái áo khoác ấy rất lớn. Ôi
chao, nó lớn như thế nào nhỉ?... Nó đủ che chung cho tất cả mọi người,
cả những người Do Thái cũng vậy!
Ông quay nghiêng người và nhìn qua cửa sổ.
- Ông Mười Lăm của tôi ơi! - Gã thợ đồng hồ nói bằng giọng cao
ngạo - Người ta nói chuyện nọ chuyện kia, song mỗi gã Do Thái chỉ
cần có tiền...
Ông già đóng sách không cho gã kết thúc câu nói, đưa tay lên lắc lắc,
giống như xua đuổi con sâu tởm lợm.
- Xin ân nhân đừng nói những lời đó với tôi! Đó là lời nói của tất cả
bọn ngu ngốc. Cứ như thể tiền là tất cả đối với người Do Thái, thế thì
Chúa sẽ ngay lập tức khâu chiếc túi vào da họ, hoặc có khi khâu cả hai
cái túi. Còn nếu như Chúa không khâu túi vào da họ, thì điều đó chứng
tỏ rằng, tiền đối với người Do Thái cũng phải có giống như bất cứ ai
khác thôi.
- Phải có! - Gã thợ đồng hồ kêu to, nâng cái cằm béo phị của mình
lên lấy tay vuốt ve nó - Nhưng sự thật không như vậy! Vấn đề nằm ở
đó, rằng thực tế không như vậy...
Ông Mười Lăm nở nụ cười nửa buồn rầu, nửa tinh quái.
- Còn tôi thì nói với ân nhân rằng, ở đó chẳng có vấn đề gì, chỉ có
một lỗ thủng. Ôi chao, lỗ thủng mới lớn làm sao!
Bỗng nhiên, ông nghiêm mặt lại và lắc đầu, rồi nhìn xuống đất.
- Ân nhân nghĩ rằng tôi không nhìn thấy lỗ thủng ấy ư? Tôi nhìn thấy
nó. Và làm ra lỗ thủng ấy thì đúng là tồi tệ, nhưng từ trước đến nay nó
chưa được lấp lại, điều đó lại càng tồi tệ hơn. Rất nhiều sức mạnh đã
rơi vào những lỗ thủng đó và sự yếu đuối cũng quay vòng ở đó. Và rất
nhiều trí khôn cũng rơi vào, còn sự ngu ngốc cũng quay vòng ở đó. Và
rất nhiều cái tử tế rơi vào, còn sự tồi tệ quay vòng ở đó... Ân nhân có
tin tôi hay không? Những lỗ thủng ấy không phải bọn Do Thái là người
đầu tiên đào. Mà họ là người sau đó mới đào, điều này tôi biết, tôi
