khủng khiếp. Giá như nó còn sống thì chắc sẽ có sáu con trai, và khi
nhìn thấy cái mà tôi đang thấy, chắc nó sẽ phải chết sáu lần vì đau đớn!
Ông nói nhanh, mỗi lúc một nhanh hơn, bằng giọng thiết tha đã bị
kìm nén bớt, vừa nói vừa cúi xuống gần gã thợ đồng hồ và nhìn xuyên
qua hắn bằng ánh mắt nảy lửa. Giây lát sau, ông ưỡn thẳng người lên,
hít vào bộ ngực già nua của mình một hơi thật sâu và nặng nhọc, rồi nở
nụ cười buồn rầu, nói:
- Thế nên chúng tôi không gọi nó là Mười Lăm nữa, chúng tôi gọi nó
là Jakub. Kubus
, đến đây nào! - Ông lên tiếng như lần đầu tiên nhớ
đến sự có mặt của cậu bé. Và khi thằng bé đứng dậy khỏi ghế, lê đôi
giày qua trước mặt gã thợ đồng hồ đến núp mình vào ông ngoại, ông
già xoa đầu nó và nói:
- Kubus là cái tên, mà cả ân nhân, trong trường hợp cần thiết cũng có
thể đặt cho người con trai xứng đáng của mình. Đó là cái tên, mà như ở
trên phiên tòa của vua Solomon
có nghĩa: Nếu không dành cho ta, thì
cũng không dành cho mi. Đó là một cái tên tốt! Đặt tên ấy giống như
đặt cây cầu mà mọi người đi qua từ thời khắc xấu đến thời khắc tốt, khi
người nọ không tính đến người kia ở trong nhà, khi có cái nôi lớn... Bởi
trong cái nôi lớn có nhiều công việc làm ăn và có cả nhiều đói kém, cả
nhiều nấm mộ nữa... Và sự thông minh không thể hiện ở chỗ giá như
chỉ có ít người, mà ở chỗ mọi người đều làm nhiều việc tốt, gieo cấy
nhiều đất đai, đào đắp nhiều mương nước, trồng trọt nhiều cây cối. Họ
đưa ra nhiều sáng kiến, làm nhiều điều thông minh, biết nhiều cái tốt
đẹp trong lòng kẻ này kẻ kia. Một ông nông dân già nói với tôi rằng
nếu như con cò có số con nhiều hơn số nó có thể nuôi, thì một hoặc hai
con non sẽ bị vứt ra khỏi tổ. Vậy thì xin ân nhân đừng lo lắng về
chuyện đó nữa. Ngay cả đối với con người, sức mạnh như vậy cũng
phải tồn tại, chuyện phải tính đến số miệng ăn và số hạt lúa trên bông
cũng vậy...
