Còn giờ đây xin hãy mang một tâm hồn nặng trĩu nhớ thương
Bay về những vạt rừng và thảm cỏ xanh rờn...
Hoàng hôn bây giờ mới làm nhòa con chữ trên tờ giấy trắng, hoàng
hôn ngắn như một tia chớp mắt. Ông già tựa đầu vào tảng đá và nhắm
nghiền mắt lại. Lúc bấy giờ, “Thánh đồng trinh, Người bảo vệ
Czestochowa tươi sáng” đã nâng tâm hồn ông và mang nó đến “những
cánh đồng lúa mì vàng óng”. Trên bầu trời vẫn cháy sáng những đường
dài màu đỏ và vàng, còn trong ánh sáng ấy, ông đang bay về mảnh đất
quê hương. Bên tai ông ầm vang tiếng reo của những cánh rừng thông,
tiếng kêu róc rách của những con sông quê. Ông nhìn thấy mọi thứ cứ
như chúng đang ở trước mặt. Mọi thứ đều lên tiếng hỏi ông: “Còn nhớ
hay không?” Ông vẫn nhớ! Hơn nữa, ông còn đang nhìn thấy: những
cánh đồng thênh thang, bờ ruộng, đồng cỏ, cánh rừng và làng mạc.
Đêm đã buông! Giờ này thông thường cây đèn biển của ông đã tỏa sáng
trong màn đêm của biển - nhưng ông đang đắm mình trong làng quê.
Mái đầu già cúi xuống ngực và mơ màng. Những hình ảnh chuyển dịch
trước mắt ông nhanh chóng và tương đối hỗn độn. Ông không nhìn
thấy ngôi nhà gia đình mình, vì nó bị chiến tranh phá hủy, không nhìn
thấy cả bố lẫn mẹ, vì họ đã mất từ khi ông còn nhỏ; nhưng làng quê thì
như mới rời xa nó ngày hôm qua: hàng loạt mái nhà tranh với ánh sáng
lập lòe trên cửa sổ, cái đập, chiếc cối xay, hai ao nước nối với nhau và
dàn hợp xướng ếch nhái ầm ĩ suốt đêm dài. Ngày xưa, nơi làng quê ấy
của mình, đêm đêm ông đã đứng trên trạm gác, còn giờ đây quá khứ đó
bỗng hiện lên trước mắt ông. Đây rồi, ông lại là một kị binh và đang
đứng trên trạm gác: từ phía cách khá xa quán ăn, ông đang nhìn bằng
đôi mắt và cặp lông mày rực cháy, và ông hát, và vang lên trong đêm
tối tiếng giậm chân thình thịch, tiếng vĩ cầm và đàn bốn dây. “U-ha! U-
ha!” Đó là những lính kị binh đang dùng gót giày nhóm lửa, thế mà ông
buồn chán ở đó một mình trên lưng ngựa!
Hàng giờ trôi qua một cách lười nhác; cuối cùng ánh sáng tắt ngấm.
Bây giờ, ngước mắt nhìn ra xa, ông chỉ thấy sương mù và sương mù
dày đặc: sương mù rõ ràng đang dâng cao từ phía đồng cỏ và bao trùm
