Marysia. Của thừa kế mà họ mong đợi chỉ là giấc mơ và giấc mơ ấy đã
tan ra mây khói, còn thực tế hiện ra trước mắt chúng ta là một căn
phòng nhỏ hẹp, úp sát xuống đất, có một ô cửa sổ mà kính bị đập. Các
bức tường của căn hộ đó mốc meo và ẩm ướt; cạnh tường có chiếc lò
sưởi làm bằng sắt đã bị gỉ và thủng lỗ cùng chiếc bàn nhỏ ba chân; ở
góc phòng có một ít rơm đại mạch dùng làm giường ngủ.
Đó là mọi thứ. Ông già Wawrzon vừa quỳ trước lò sưởi vừa tìm kiếm
xem trong đống tro tàn còn sót lại củ khoai tây nào không và hôm nay
đã là ngày thứ hai chốc chốc lão lại quay lại tìm kiếm một cách vô ích
như vậy; còn Marysia thì ngồi trên ổ rơm và để hai tay bó sát đầu gối,
cô nhìn với vẻ bất động xuống sàn nhà. Cô gái bị ốm và kiệt sức. Cũng
vẫn là Marysia, nhưng đôi má hồng hào ngày nào của cô không còn
nữa, da cô trở nên nhợt nhạt và bệnh tật, cả khuôn mặt cũng như trở
nên nhỏ hơn ngày xưa, còn đôi mắt thật lớn và cứ nhìn không chớp. Rõ
ràng là khuôn mặt cô bị không khí thối mục làm ảnh hưởng, nỗi ưu
phiền và những món ăn tàn tệ. Họ chỉ được nuôi bằng khoai tây, nhưng
đã hai ngày nay ngay cả khoai tây cũng không còn. Bây giờ họ hoàn
toàn không biết phải làm gì và tiếp tục sống bằng cái gì. Đã là tháng
thứ ba trôi qua kể từ lúc họ sống trên mặt đường và ở trong hang ổ này,
vì vậy không có tiền. Ông già Wawrzon cố thử hỏi tìm việc, nhưng
thậm chí người ta không hiểu lão muốn gì; lão đi đến cảng bốc vác
hàng hóa và xúc than lên tàu, nhưng không có xe cút kít, hơn nữa
những người Ireland đấm thẳng vào mắt lão; lão muốn mang rìu vào
làm ở chỗ xây dựng bến tàu, người ta lại đánh vào mặt lão. Hơn nữa
công nhân gì loại lão, khi mà không hiểu người ta nói gì với mình! Lão
chạm tay vào đâu, muốn làm một công việc gì, định đi đến chỗ nào,
người ta cũng đều cười nhạo lão, đẩy lão ra, cản đường lão, đánh đập
lão; vì vậy lão không kiếm được đồng xu nào ở đâu và không cầu xin
được ai. Tóc lão bạc trắng vì nỗi ưu phiền, vì đã cạn kiệt niềm hi vọng,
cạn kiệt tiền nong, và bắt đầu đói.
Ở trong nước, giữa người mình với nhau, giá như lão bị mất tất cả,
giá như bệnh tật đày đọa lão, giá như con cái đuổi lão ra khỏi nhà, thì...
