họ cho đi nhiều hơn là nhận lại. Loại người ấy cũng sẽ sớm tuyệt chủng
nay mai và tôi nghĩ rằng người theo chủ nghĩa tự nhiên ngày nay có thể
nói về họ rằng những người loại đó buộc phải chết, vì họ đến với thế
giới với nhược điểm của con tim - bệnh quá yêu thương.
Gia đình Michas trước đây rất giàu có, nhưng - họ quá yêu thương...
vì vậy những cơn bão táp khác nhau đã phát tán của cải, thứ còn lại giờ
đây, đúng ra không phải là sự bần hàn, thậm chí không phải là nghèo
khổ, nhưng nếu so với thời xa xưa - thì đó là sự tầm thường. Michas là
đứa bé cuối cùng của gia đình; vì vậy, bà Maria yêu thương không chỉ
vì cậu là con đẻ của mình, mà đồng thời là toàn bộ niềm hi vọng của
mình trong tương lai. Thật bất hạnh, với sự mù quáng thông thường của
người mẹ, bà đã nhìn thấy trong cậu những khả năng khác thường.
Đúng ra cậu bé không phải loại ngu dốt, nhưng cậu thuộc loại trẻ em
mà khả năng ngay từ ban đầu chỉ là loại trung bình, sau này chỉ có thể
phát triển cùng với thể lực và sức khỏe. Trong những điều kiện khác, có
lẽ cậu có thể tốt nghiệp trường trung học, đại học và trở thành nhân
viên có ích ở bất kì lĩnh vực nào. Trong điều kiện hiện hành, cậu chỉ
mệt mỏi và vì biết về sự tưởng tượng quá cao mà mẹ cậu hình dung về
khả năng của mình, cậu cố sức một cách vô ích.
Mắt tôi đã nhìn thấy nhiều điều trên thế giới này và tôi quyết định
không để mình ngạc nhiên trước bất cứ điều gì, nhưng thú thật tôi khó
mà tin được rằng có thể tồn tại tình trạng hỗn độn đến mức, trong đó
đứa trẻ kiên nhẫn, có cá tính và chịu khó lại gặp chuyện tồi tệ. Ở đây có
điều gì đó không lành mạnh và nếu như những lời nói có thể diễn tả
được nỗi đau đớn và đăng cay thì đúng ra tôi nói cùng với Hamlet rằng
trên thế giới đang diễn ra những thứ mà ngay các nhà triết học cũng
không lường trước được...
Tôi làm việc với Michas cứ như tương lai của mình phụ thuộc vào
những điểm số mà cậu bé đạt được vì những tiến bộ của cậu. Do cả tôi
và cậu bé quý mến đó đều có chung mục tiêu, đó là: không để nàng lo
lắng, trưng bày ra nhận xét tốt, làm cho nụ cười nàng nở trên môi.
