Thật vậy, phía nam của Sahel, hai phần ba ở phía đáy của châu Phi, có
mức độ đa dạng hơn trong hầu hết mọi thứ. Vùng đất trở nên ôn hòa hơn và
thảm thực vật xanh xuất hiện, dần trở thành rừng nhiệt đới khi tiến gần đến
Congo và Cộng hòa Trung Phi. Đi về hướng bờ biển phía đông là những hồ
lớn thuộc Uganda và Tanzania, trong khi đi về phía tây lại xuất hiện nhiều sa
mạc hơn tại Angola và Namibia. Khi chạm đến đỉnh mũi của Nam Phi, khí
hậu lại “có tính chất Địa Trung Hải”, mặc dù chúng ta đã đi xa gần năm
ngàn dặm từ điểm cực bắc ở Tunisia trên bờ biển Địa Trung Hải.
Với việc châu Phi là nơi khởi nguồn của loài người, thì tất cả chúng ta
đều là người châu Phi. Tuy nhiên, các quy tắc của cuộc đua đã thay đổi từ
khoảng tám ngàn năm trước Công nguyên, khi một số trong giống loài
chúng ta lang thang đến những nơi như Trung Đông và xung quanh khu vực
Địa Trung Hải, mất đi máu viễn du, họ định cư, bắt đầu canh tác và cuối
cùng sống tập trung trong các làng mạc và thị trấn.
Nhưng trở lại phía nam, rất ít loài thực vật dễ dàng để thuần hóa, và
động vật thì thậm chí còn ít hơn. Phần lớn đất đai bao gồm rừng nhiệt đới,
đầm lầy, sa mạc hoặc cao nguyên dốc đứng, không địa hình nào trong số đó
cho phép trồng lúa mì hoặc lúa nước, hoặc nuôi cừu. Tê giác, linh dương và
hươu cao cổ của châu Phi kiên quyết từ chối làm động vật thồ hoặc như
Diamond diễn đạt trong một đoạn văn đáng nhớ, “Lịch sử có thể đã trở nên
khác đi nếu quân đội châu Phi, được nuôi dưỡng bởi thịt hươu cao cổ được
chăn nuôi và được hỗ trợ bởi những đợt sóng kỵ binh cưỡi tê giác khổng lồ,
đã quét qua châu Âu, giẫm nát những lính tráng ăn thịt cừu cưỡi loài ngựa
lùn tịt.” Nhưng ưu thế khởi đầu trước của châu Phi trong câu chuyện chung
của dòng giống chúng ta đã cho phép lục địa này có nhiều thời gian hơn để
phát triển một thứ khác mà cho đến nay vẫn khiến nó lạc hậu: một loạt
những bệnh dịch hiểm nghèo, như sốt rét và sốt vàng da, bùng phát do nhiệt
độ cao và hiện nay càng diễn tiến phức tạp bởi điều kiện sống chen chúc và
cơ sở hạ tầng cho y tế nghèo nàn. Điều này cũng đúng đối với các khu vực
khác, như tiểu lục địa [tức Nam Á] và Nam Mỹ chẳng hạn, nhưng khu vực
