Ngay cả các lãnh chúa thời thuộc địa Anh, với bộ máy quân sự quan liêu
khét tiếng của họ và hệ thống đường sắt kết nối, đã cho phép sự tự trị của
khu vực và thực tế đã sử dụng nó để xúi bẩy các thủ lĩnh địa phương chống
lại nhau. Sự đa dạng về ngôn ngữ và văn hóa phần nào là do sự khác biệt về
vùng khí hậu - ví dụ, khí hậu băng giá ở phía bắc dãy Himalaya trái ngược
với các khu rừng nhiệt đới phía nam - nhưng còn là do sông ngòi và các tôn
giáo đa dạng của tiểu lục địa này.
Các nền văn minh đa dạng đã phát triển dọc theo các con sông, như
sông Hằng (Ganges), sông Brahmaputra Và sông Ấn (Indus). Cho đến nay,
các trung tâm dân cư mọc lên rải rác dọc bên bờ những con sông này, và các
vùng miền vốn rất khác biệt nhau - ví dụ Punjab, với đa số người Sikh, và
Tamil Nadu với những người nói tiếng Tamil - vốn là dựa trên sự phân chia
địa lý như vậy.
Các cường quốc khác nhau đã xâm chiếm tiểu lục địa này trong nhiều
thế kỷ, nhưng không thế lực nào thực sự chinh phục được nó. Thậm chí
ngay hiện nay New Delhi cũng không thực sự kiểm soát toàn bộ Ấn Độ, và
như chúng ta sẽ thấy, ở một mức độ lớn hơn, Islamabad cũng không kiểm
soát được Pakistan. Người Hồi giáo thành công nhất trong việc thống nhất
tiểu lục địa dưới một quyền lãnh đạo, nhưng ngay cả Hồi giáo cũng không
bao giờ vượt qua được những khác biệt về ngôn ngữ, tôn giáo và văn hóa.
Cuộc xâm lược Hồi giáo đầu tiên xảy ra vào đầu thế kỷ 8, khi người Ả-
rập thuộc vương quốc caliphate của hoàng tộc Umayyad đã tiến xa tới tận
Punjab ở nơi hiện nay là Pakistan. Từ đó cho đến thế kỷ 18, các cuộc ngoại
xâm khác nhau đã đưa Hồi giáo đến tiểu lục địa; tuy nhiên, ở phía đông
thung lũng sông Ấn, đa số dân Hindu không chịu cải đạo, do đó gieo rắc
những hạt mầm cho cuộc chia cắt sau cùng của Ấn Độ.
Người Anh đến rồi đi, và khi họ rời đi, khu trung tâm không thể giữ
vững được và mọi thứ tan rã. Thật ra, không có một trung tâm thực sự: khu
