Trung Quốc đã chọn chiến lược tương tự như Nga: lấy công làm thủ,
dẫn tới quyền lực. Như chúng ta sẽ thấy, tại đây có những rào cản tự nhiên
che chắn cho họ - nếu người Hán có thể tiếp cận và thiết lập sự kiểm soát tại
vùng này. Đó là một cuộc tranh đấu trường kỳ hàng thiên niên kỷ, chỉ được
hoàn tất trọn vẹn với sự kiện sáp nhập Tây Tạng vào năm 1951.
Đến thời của triết gia Trung Quốc nổi tiếng Khổng Tử (651-479 trước
Công nguyên) đã hình thành một cảm nghĩ mạnh mẽ về bản sắc Trung Hoa,
về sự phân chia giữa vùng văn minh Trung Hoa và những vùng “man di”
xung quanh nó. Đây là một cảm thức về bản sắc được chia sẻ bởi khoảng
sáu mươi triệu con người.
Đến năm 200 trước công nguyên, Trung Quốc đã bành trướng về
hướng Tây Nam, nhưng vẫn chưa với tới Tây Tạng ở phía tây nam, về phía
bắc tới vùng thảo nguyên Trung Á và phía nam xuống tận đến biển Đông
(mà họ gọi là biển Hoa Nam). Vạn Lý Trường Thành được khởi công xây
dựng từ triều đại nhà Tần (221-207 trước Công nguyên), và hình dạng Trung
Quốc trên bản đồ bắt đầu định hình như nước Trung Hoa hiện đại mà chúng
ta nhìn nhận ngày nay. Tuy nhiên phải hơn hai ngàn năm trôi qua trước khi
biên giới Trung Quốc hiện nay được cố định.
Giữa năm 605 và 609 Công nguyên, kênh đào Đại Vận Hà, mất mấy
thế kỷ xây dựng và ngày nay là con đường thủy nhân tạo dài nhất thế giới,
đã được kéo dài và cuối cùng nối liền sông Hoàng Hà với sông Dương Tử.
Nhà Tùy (581-618 Công nguyên) đã kiểm soát được một số lượng lớn nhân
công và sử dụng họ để nối liền những phụ lưu tự nhiên sẵn có thành một
tuyến đường thủy có khả năng thông thương giữa hai con sông lớn. Tuyến
đường thủy này kết nối hai vùng Hoa Bắc và Hoa Nam chặt chẽ hơn bao giờ
hết. Mấy triệu nô lệ phải lao động năm năm để hoàn tất công trình, nhưng
bài toán được đặt ra từ xưa về việc làm cách nào vận chuyển hàng hóa từ
