ngòi không hơn gì rừng rậm. Trong các phần khác nhau của hành tinh, các
đặc điểm địa lý khác nhau là một trong những nhân tố chính quyết định
những gì con người có thể và không thể làm.
Nói chung, địa chính trị nhìn vào những cách thức theo đó các vấn đề
quốc tế có thể được hiểu thông qua các nhân tố địa lý; không chỉ là cảnh
quan tự nhiên - như những rào cản tự nhiên của núi non hoặc sự kết nối của
mạng lưới sông ngòi - mà còn cả về khí hậu, nhân khẩu, các khu vực văn
hóa và khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Các nhân tố như
vậy có thể tác động quan trọng đến nhiều khía cạnh khác nhau của nền văn
minh, từ chiến lược chính trị và quân sự cho đến sự phát triển xã hội con
người, bao gồm cả ngôn ngữ, thương mại và tôn giáo.
Những thực tế địa lý tự nhiên vốn làm nền tảng cho chính trị quốc gia
và quốc tế thường bị bỏ qua trong các cuốn sách về lịch sử cũng như trong
các báo cáo về thời sự thế giới. Địa lý học rõ ràng là một phần cơ bản của
câu hỏi “tại sao“ cũng như câu hỏi “cái gì”. Lấy ví dụ như Trung Quốc và
Ấn Độ: hai quốc gia vĩ đại với các quần thể dân cư khổng lồ chia sẻ một
đường biên giới rất dài nhưng không đứng chung hàng về chính trị hoặc văn
hóa. Chẳng ngạc nhiên nếu hai gã khổng lồ đó từng gây chiến với nhau vài
ba lần, nhưng sự thực, ngoài trận chiến kéo dài một tháng vào năm 1962, họ
chưa bao giờ đánh nhau thực sự. Tại sao? Bởi giữa họ là rặng núi cao nhất
thế giới, và trên thực tế, việc đưa các binh đoàn lớn xuyên ngang hoặc vượt
qua dãy Himalaya là điều không thể. Dĩ nhiên, khi công nghệ trở nên tinh vi
hơn ắt sẽ có những cách để vượt qua trở ngại này, nhưng rào cần tự nhiên
vẫn còn đó, và vì vậy cả hai quốc gia đều hướng chính sách đối ngoại của
mình vào các khu vực khác trong khi vẫn để mắt trông chừng nhau.
Cá nhân các nhà lãnh đạo, các tư tưởng, công nghệ và những nhân tố
khác, tất thảy đều có vai trò trong việc định hình các sự kiện, nhưng chúng
là tạm thời. Mỗi thế hệ mới vẫn phải đối mặt với những chướng ngại tự
nhiên do dãy Hindu Kush và dãy Himalaya tạo ra; những thách thức tạo ra
