SOCRATES
(469–399 TTL)
M
ột số người, có ý nghĩ điên khùng, đã khư khư cho rằng sự vĩ đại của
Socrates hoàn toàn nhờ vào ngòi bút Plato. Nhưng Socrates không phải là
người đầu tiên hay cuối cùng trong hàng các bậc triết gia vĩ đại, không để
lại một bút tích nào, không sáng lập ra một học viện nào, và suốt đời chỉ
biết đi tìm kiếm không ngừng để đến một chân lý sống thực. Cứu cánh của
Socrates là đưa tinh thần con người đến với tư tưởng là, HÃY TỰ BIẾT
MÌNH, với ý hướng đó con người có thể suy nghĩ về điều hay lẽ phải.
Socrates quả quyết con người sẽ không còn một cứu cánh nào khác hơn cứu
cánh trên con đường đi đến chân lý sống thực của cuộc đời. Nhưng đức
hạnh chói ngời của ông khiến dân Athens giết chết ông, và sự nghiệp ông
đã được khoát lên chiếc vương miện bất tử.
Socrates là một người đàn ông nhỏ thó, hình dạng xấu xí, mũi tẹt, hểnh,
bụng phệ và mắt ốc nhồi. Ông nói thật nhiều mà hành động chẳng bao
nhiêu. Chúng ta biết đến ông như một trong những triết gia vĩ đại của thời
cổ, có lẽ Athens là nơi sản xuất ra những vĩ nhân. Tên tuổi ông gây sự thán
phục, sùng kính và danh dự. Thiên tài ông bộc lộ khiến ai cũng biết đến
ông và cũng chính vì tư tưởng khác thường khiến ông bị kết án tử hình.
Một con người hoàn toàn thành thật, ngay thẳng không thể đứng vững trên
cõi đời. Cuộc đời ông chói lọi như một sợi chỉ vàng óng ánh trong một
khung vải đen của lịch sử thế giới con người.
Tất cả những gì chúng ta thâu thập được về ông đều do những bút tích
của bạn bè và các môn đồ ông, Plato và sử gia kiêm triết gia Xenophon.
Trong những đoạn văn vấn đáp của Plato đã tiết lộ được con người sống
