Trước đây và ngay cả bây giờ nữa, việc dùng danh từ « đường lối » có
nhiều điều rất sai. Có thể là người dùng thiếu nghiên cứu và cũng có thể
các ông tổng thống, phó tổng thống, thủ tướng muốn định thêm nội dung «
đường lối » cho riêng các ông ấy.
Không kể tên ra đây làm gì, có ông đã nói như sau : « Chính phủ ta
làm việc có đường lối. Đường là cộng đồng đồng tiến ; lối là lối ở các nước
kém mở mang ».
Cách quy định « đường » và « lối » như vậy thật khó hiểu. Riêng
chúng tôi không hiểu gì hết. Tại sao Cộng đồng đồng tiến lại là đường ? «
Cộng đồng đồng tiến » phải là một phương châm, còn các nước kém mở
mang là một hiện trạng xã hội, chớ sao gọi là lối ??
Ấy vậy mà tất cả các cơ cấu thông tin, từ trung ương cho tới xã, đều
rập theo khuôn đó mà giải thích. Thật là một cách nói cho có « công thức »,
cho hay, cho kêu, mà chẳng ai hiểu gì cả. Chúng tôi tin rằng có rất nhiều
người hiểu cái sai ấy, nhưng không ai dám nói ra, vì nói ra biết đâu chẳng
bị qui kết là… phạm thượng ?
Chủ trương, chính sách và đường lối là ba vấn đề có liên quan với
nhau, có cái trước cái sau, cũng như khi ta nói đến vấn đề lập trường, quan
điểm và cách làm việc theo thứ tự trước sau của nó.
Khi có lập trường đấu tranh cho độc lập dân tộc thì cũng có chủ
trương đoàn kết toàn dân ; khi có quan điểm phân biệt bạn thù, thì cũng có
chính sách tranh thủ hay liên minh các tầng lớp ; khi có phương pháp sách
động quần chúng cụ thể thì cũng có những đường lối cụ thể để phân công
và kiểm soát công việc.
