không hiểu trong một đêm tối trời và ẩm ướt như thế làm thế nào mà
Werther lại có thể leo lên đó mà không hề bị ngã.
Werther lên giường và ngủ một giấc li bì. Sáng hôm sau, khi gia nhân được
gọi mang cà phê vào phòng cho chàng thì thấy chàng đang ngồi viết.
Chàng viết thêm đoạn thư sau đây gửi Lotte:
Đây là lần cuối cùng, lần cuối cùng tôi mở mắt ra. Hỡi ôi! Đôi mắt này sẽ
chẳng bao giờ nhìn thấy mặt trời nữa, mặt trời đã bị vùi khuất trong mây
mù âm u của một ngày ảm đạm. Thiên nhiên ơi, xin hãy chít khăn tang!
Đứa con, người bạn và người yêu của người đang đến gần Cõi Lặng! Lotte
ơi, khi tôi tự nhủ lòng: - Đây là buổi sớm mai cuối cùng! Thì cái cảm giác
ấy trong tôi không bút nào tả xiết, nó giống biết bao... một giấc mộng đang
tàn. Buổi sớm mai cuối cùng! Hỡi ôi, Lotte, tôi đâu hứng thú gì từ ngữ ấy: -
Buổi sớm mai cuối cùng! Chẳng phải giờ đây tôi đang sống đầy xuân sức
đó sao? Nhưng ngày mai, tôi sẽ nằm dài tê cứng trên mặt đất. Chết! Điều ấy
có nghĩa gì? Em biết đấy, chúng ta hãy còn mơ khi nói về cõi chết. Tôi từng
thấy nhiều con người lìa đời, nhưng con người lại bị giới hạn đến nỗi không
hề có ý niệm gì về buổi khỏi đầu và lúc kết thúc cuộc đời mình. Giờ đây tôi
còn thuộc về tôi, về em! Về em, Ôi em yêu! nhưng chỉ khoảnh khắc thôi, hai
ta sẽ chia ly, cách biệt - và có lẽ là đời đời kiếp kiếp! Không, Lotte, không
đâu! - Lẽ nào tôi lại có thể biến thành hư vô? Lẽ nào em lại có thể tan thành
hư vô? Chúng ta đang trường tồn, vâng! Biến thành hư vô! - Điều ấy có
nghĩa gì? Lại một khái niệm! Một âm thanh trống rỗng! Không mảy may
làm tim tôi xúc động. Chết, Lotte ơi, chết! Bị vùi trong đất lạnh và chật hẹp
biết bao! Tăm tối biết bao! Thuở xưa, tôi có một người bạn gái. Nàng là tất
cả đối với tuổi hoa niên không nơi nưong tựa của đời tôi. Khi nàng qua đời,
tôi đã theo nàng ra tới mộ, tôi đã thấy chiếc quan tài hạ xuống, đã nghe
tiếng chão thừng rên xiết dưới áo quan lúc hạ huyệt, rồi lúc rút thừng lên,
rồi hất một xẻng đất đầu tiên, và chiếc quan tài hãi hùng phát ra một âm
thanh thê thảm, những âm thanh ấy càng lúc càng thê thảm hơn, thê thảm
hơn nữa, rồi cuối cùng đất phủ kín nấm mồ. Tôi quỳ xuống cạnh mộ nàng,
chao đảo, rung động, hãi hùng, tôi tan nát cả cõi lòng, nhưng tôi không biết
