như là những công trình vĩ đại mang lại hạnh phúc và sự phồn vinh cho loài
người. Hạnh phúc thay những con người như thế! Còn ai khiêm nhường
nhận thức được vạn vật sẽ xoay vần tới đâu, ai cảm nhận được rằng: một
người dân biết trang trí khu vườn riêng của mình thành một thiên đàng là
người hạnh phúc, ai nhận thức được rằng: ngay cả kẻ bất hạnh oằn lưng
dưới gánh đời cũng vẫn yên tâm lê bước tiếp trên đường, và tất cả, tất cả
những người ấy đều giống nhau trong khát vọng: muốn được tận hưởng ánh
sáng của thái dương dài hơn giây phút nữa! - vâng, đó là con người sống
thâm trầm và xây đắp cho mình một thế giới riêng, và người đó cũng sung
sướng được lảm người. Cho dù bị vây hãm đi nữa, anh ta vẫn luôn luôn gìn
giữ được trong tim cái cảm giác ngọt ngào của Tự do và anh ta có thể từ bỏ
chốn cầm tù này vào bất cứ lúc nào anh muốn.
Ngày 26 tháng Năm
Từ trước đến giờ, bạn đã biết cách trú ngụ của đời tôi: gặp một nơi vừa ý,
tôi cố tạo cho mình một mái nhỏ che thân, rồi náu mình ở đó, sống hết sức
khiêm nhường. Ở nơi đây, tôi cũng gặp một dải đất quyến rũ tôi như thế.
Cách thành phố chừng một dặm có một làng tên là Wahlheim
3. Làng nằm
trên một ngọn đồi, địa thế thật kỳ thú. Đi trên con đường mòn lên làng, ta
như người bỗng dưng được diễm phúc chiêm ngưỡng toàn cảnh của thung
lũng. Ở đây có một bà chủ quán thật phúc hậu, vui tính và niềm nở chào
mời khách thưởng thức rượu vang, bia và cà phê. Nhưng tuyệt vời hơn cả là
hai cây bồ đề cổ thụ, lá cành sum suê phủ kín cả khoảnh đất nhỏ trước giáo
đường, và vây quanh chốn ấy là những ngôi nhà tranh của nông dân, những
nhà kho, vựa thóc và trang trại. Thật khó tìm được một nơi nào lại hữu tình
và thân thương đến thế, họp với cõi lòng tôi. Tôi cho người mang từ quán
trọ sang đó một chiếc bàn con, một chiếc ghế, và ở đó, tôi ngồi uống cà phê
và đọc thơ Homer.
Lần đầu tiên, vào một buổi xế chiều đẹp trời, khi tình cờ đạo gót dưới bóng
cây bồ đề, tôi thấy nơi đây hoàn toàn hoang vắng. Mọi người đang làm việc
