22
[Y
amashita Tsuneteru] (5/11/1918 – 19/10/2001) người Nhật. Nhà thơ,
nghệ nhân gốm sứ trường phái “Hòn đất”. Sinh trưởng ở vùng nông thôn
Nara, cảnh sơn thủy tươi đẹp và lịch sử lâu đời của Nara đã được thể hiện
trong các tác phẩm gốm sứ và thơ ca của ông sau này. Về già, ông trở lại
Nara tiếp tục sáng tạo nghệ thuật gốm sứ. Tháng 10 năm 2001, trong một vụ
cướp ở triển lãm gốm sứ tại Giang Kinh (Trung Quốc), ông đã bị sát hại.
Từ hồi trai trẻ ông đã rất say mê nghệ thuật, khi còn là sinh viên ông đã
tranh thủ học nghệ thuật gốm sứ, theo học đại sư Yagi Kazukusa ở Kyoto;
trong thời gian này ông kết thân với Yagi Kazuo – con trai cả của đại sư.
Thời kỳ đầu, ông Yamashita chịu ảnh hưởng rất đậm của phong cách nghệ
thuật gốm sứ Trung Quốc mà sư phụ truyền cho, sử dụng chất men rất tinh
tế. Thời trẻ ông Yamashita làm nghề y, sang tuổi trung niên, sau khi chuyên
tâm hoạt động nghệ thuật, ông đã cùng các bạn thân là Yagi Kazuo và
Yamanishi Hikaru lập ra trường phái “Hòn đất” lẫy lừng trong giới nghệ
thuật Nhật Bản. Ông không đưa “Hòn đất” tiến lên theo trào lưu Âu hóa cực
đoan. Ông kiên định tôn chỉ của “Hòn đất”, tích cực dung hòa giữa truyền
thống và cách tân, đã sáng tạo nên những tác phẩm xuyên suốt cổ kim như
“Vô tư lự”, “Không gian”, “Trăng tàn”, “Huỳnh hỏa trùng tương vọng”, và
từ đó xác lập vị trí bậc thầy của mình. Phong cách nghệ thuật của ông không
chỉ là bỏ qua phép đối xứng và cân bằng, mà chủ yếu thể hiện rõ “thần thái
hiện lên từ chất liệu đất”, được ca ngợi là “nhà nghệ sĩ gốm sứ khiến người
ta tràn trề hứng khỏi mạnh mẽ nhất”. Tác phẩm của ông luôn mang nét tâm
tình nhất quán, những nỗi bi thương sâu lắng; những hồi ức đối với quá khứ
luôn xuyên suốt các tác phẩm gốm sứ nghệ thuật và thơ ca của ông.
