các nền dân chủ, ngay giữa sự dư dả và ngay giữa nỗi chán ghét cuộc
đời thỉnh thoảng bám lấy họ ngay cả trong những hoàn cảnh yên ổn và
dễ dàng. Ở Pháp, chúng ta lo lắng vì tỉ lệ tự tử tăng cao. Ở Mỹ, việc tự
tử là hiếm, nhưng tôi được kể rằng ở đó bệnh điên phổ biến hơn bất kỳ
nơi đâu.”
Vốn quen thuộc với những giới hạn của các xã hội quý tộc,
Tocqueville không cảm thấy hoài nhớ hoàn cảnh xã hội thịnh hành ở
Mỹ trước năm 1776 hay ở Pháp trước năm 1789. Ông biết rằng dân
chúng ở phương Tây hiện đại thụ hưởng một mức sống cao hơn nhiều
so với những tầng lớp thấp của châu Âu trung cổ. Tuy vậy, ông ngờ
rằng những tầng lớp nghèo đó cũng có lợi thế là sự thanh thản trong
tâm hồn mà những người kế tục họ sẽ bị khước từ mãi mãi:
“Khi vương quyền cai trị các quốc gia nhờ sự hậu thuẫn của giới
quý tộc, thì xã hội, mặc cho sự cùng khổ của nó, vẫn tận hưởng một số
dạng hạnh phúc khó mà lĩnh hội được ở ngày nay. Người dân không
chất vấn các quyền của mình, khi mà họ chưa bao giờ nhận thức được
khả năng có một trạng thái xã hội khác với thứ họ biết, và chưa bao
giờ kỳ vọng được bình đẳng với các nhà lãnh đạo của họ. Họ không
cảm thấy ác cảm hay ô nhục trong việc quy phục nghịch cảnh, điều
với họ dường như là những rủi ro không thể tránh khỏi do Chúa gửi
đến. Người nông nô coi sự hạ đẳng của anh ta như một kết quả của trật
tự không thể thay đổi của tự nhiên. Vì thế, một dạng thiện chí được tạo
ra giữa các tầng lớp có những vận mệnh quá khác biệt. Người ta thấy
bất bình đẳng trong xã hội, nhưng không vì thế mà tâm hồn của con
người thấp kém đi.”
Nền dân chủ, theo định nghĩa, phá bỏ mọi rào cản dẫn tới sự kỳ
vọng. Tất cả thành viên của một xã hội dân chủ nhận thức được rằng
họ bình đẳng trên lý thuyết, ngay cả ở nơi thiếu các phương tiện để đạt
được bình đẳng về vật chất. “Ở nước Mỹ,” Tocqueville viết, “tôi chưa
từng gặp một công dân nào nghèo đến mức ném một ánh nhìn hy vọng
và đố kỵ về phía những điều vui thú của người giàu.” Các công dân
