phúc của chúng ta. Có vài điều đối địch với nỗi thống khổ của một
minh tinh hết thời, một chính trị gia bị hạ bệ, hoặc, như Tocqueville
từng nhận xét, một người Mỹ không thành công.
Tự trọng = Thành công
Những kỳ vọng
Đẳng thức trên cũng gợi ý về hai cách thức làm tăng lòng tự
trọng của chúng ta. Một mặt, ta có thể tìm cách gặt hái thành công
nhiều hơn; mặt khác, ta có thể giảm số lượng những thứ muốn đạt
được xuống. James chỉ ra những lợi thế của cách thứ hai:
“Việc từ bỏ những ham muốn là để giúp họ được thỏa lòng,
tương tự như việc may mắn nhận được cứu giúp. Có một sự nhẹ nhõm
kỳ lạ trong lòng khi người ta chấp nhận sự hư vô trong lĩnh vực cụ thể
của mình bằng lòng thành tín. Vào cái ngày chúng ta từ bỏ việc cố
gắng trẻ trung hay mảnh mai hơn mới thư thái làm sao. ‘Ơn trời!’
chúng ta nói, ‘những ảo ảnh đó đã qua đi.' Mọi thứ ta ôm vào thân xác
mình đều là một gánh nặng và cũng chẳng khác gì gánh nặng của việc
vác theo niềm kiêu hãnh.”
8.
Không may cho lòng tự trọng của chúng ta, các xã hội phương Tây
chẳng mấy mặn mà giúp ta từ bỏ những ham muốn, chấp nhận tuổi già
hay sự phát phì, đừng nói đến giữ kiếp nghèo nàn và vô danh. Tâm
trạng của chúng là thôi thúc ta gieo mình vào các hoạt động, các của
nả mà tiền nhân của ta hẳn chẳng từng nghĩ đến. Theo đẳng thức của
James, bằng cách tăng mạnh những ham muốn của ta, các xã hội này
đã gần như không thể bảo đảm đền đáp một lòng tự trọng đúng mực.
Những mối nguy đến từ sự kỳ vọng không được thỏa mãn sẽ
càng tăng lên nếu có thêm bất kỳ một sự xói mòn niềm tin vào một thế
giới kế tiếp. Những ai có thể tin rằng điều gì xảy ra trên đời chỉ là
khúc nhạc dạo đầu vắn tắt cho một sự tồn tại vĩnh cửu sẽ gạt đi bất kỳ
khuynh hướng đố kỵ nào, cùng với suy nghĩ rằng sự thành công của
