TẠO RA NỖI LO ÂU TỪ BA CÂU CHUYỆN
MỚI VỀ THÀNH CÔNG
1.
Thật không may, ba câu chuyện khác rúng động hơn, bắt đầu manh
nha từ giữa thế kỷ 18 và từng bước mở rộng được tầm ảnh hưởng,
thách thức ba câu chuyện cũ trong quan niệm của đại chúng.
Sự nảy sinh của ba câu chuyện này hẳn là đi kèm với những cải
thiện quan trọng về vật chất xuyên suốt xã hội; song, về mặt tâm lý,
đóng góp của chúng là việc khiến cho vị thế thấp kém trở nên càng
khó nhằn hơn, và gây lo phiền nhiều hơn.
Chuyện thứ nhất:
Người giàu là những người có ích, không phải người nghèo
Khoảng năm 1015, Aelfric, tu viện trưởng xứ Eynsham, đã nhấn mạnh
rằng hầu hết của cải được tạo ra bởi người nghèo, những người thức
khuya dậy sớm, cày sâu cuốc bẫm và thu hoạch mùa màng. Bản chất
trọng yếu của công việc mang lại cho họ một quyền được vinh danh
bởi tất cả những người đứng trên họ trong hệ thống phân tầng xã hội.
Tu viện hưởng Aelfric không phải người duy nhất ghi nhận công lao
của những người lao động bình dân: trong nhiều thế kỷ, quan điểm
chính thống về kinh tế cho rằng chính tầng lớp lao động đã tạo ra tài
nguyên tài chính của xã hội, rồi từ đó người giàu tiêu phá bằng thú xa
hoa, hoang đàng của mình.
Lý thuyết này, ghi nhận người nghèo tạo ra của cải quốc gia, đã
tồn tại gần như không thể lay chuyển cho tới mùa xuân 1723, khi một
nhà vật lý ở London có tên Bernard Mandeville xuất bản một tiểu luận
kinh tế bằng văn vần, mang tên The Fable of the Bees (Ngụ ngôn về
những con ong), làm thay đổi hẳn cách quan niệm về người giàu và
