dễ dãi. Câu trả lời là: chúng rất nghiêm khắc đối với những hành vi sai trái
của trẻ. Nhưng tất cả những cảm xúc, mong muốn, ước ao và tưởng tượng đều
được cho phép, dù chúng tích cực, tiêu cực hay xen lẫn cả hai. Cũng giống
như chúng ta, trẻ không thể điều khiển được cảm xúc của mình. Đôi khi,
chúng cảm thấy thèm muốn, bị cám dỗ, tội lỗi, tức giận, sợ hãi, ghê tởm, đau
buồn hay vui sướng. Thế nhưng, dù không thể lựa chọn cảm xúc của mình, trẻ
phải chịu trách nhiệm về cách thức và thời điểm thể hiện chúng.
Những hành vi không thể chấp nhận được sẽ không được dung thứ. Thật là
khó chịu khi cứ phải cố gắng ép buộc trẻ thay đổi những hành vi không thể
chấp nhận được của chúng. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ vẫn cật vấn bản thân
với những câu hỏi vô nghĩa: Làm thế nào để bắt Mark làm việc nhà? Làm thế
nào để ép Freddy làm bài tập? Làm thế nào để khiến Grace chịu dọn dẹp
phòng của con bé? Làm thế nào để thuyết phục Connie không ở ngoài sau giờ
giới nghiêm? Làm thế nào để bắt Ivan sinh hoạt điều độ?
Các bậc cha mẹ cần phải hiểu rằng cằn nhằn và thúc ép là hoàn toàn vô ích.
Ép uổng chỉ nuôi dưỡng sự oán giận và chống đối. Áp lực đến từ bên ngoài sẽ
chỉ khiến trẻ coi thường và tỏ ra thách thức. Thay vì cố gắng áp đặt ý muốn
của cha mẹ lên con cái, chúng ta có thể tác động tới trẻ thông qua việc nhìn
nhận quan điểm của chúng và để chúng tham gia giải quyết vấn đề.
Ví dụ: “Freddy, thầy giáo thông báo với bố mẹ là con đã không làm bài tập về
nhà. Con có thể nói cho bố mẹ biết có vấn đề gì không? Liệu bố mẹ có thể
giúp được gì cho con không?”
Dù cậu bé Freddy 11 tuổi có trả lời ra sao, cha mẹ cậu cũng đã bắt đầu một
cuộc đối thoại giúp tìm ra nguồn gốc của vấn đề và qua đó giúp Freddy tự
chịu trách nhiệm về việc làm bài tập của mình.
Trẻ cần một định nghĩa rõ ràng thế nào là một hành vi có thể chấp nhận được
và thế nào là một hành vi không thể chấp nhận được. Phải kiềm chế những
cơn bốc đồng hay sự thèm muốn của mình mà không có sự giúp đỡ của cha
mẹ là điều rất khó khăn đối với trẻ. Khi biết rõ giới hạn của những hành vi
được cho phép, trẻ sẽ cảm thấy an toàn hơn.
178
