BỐ: Vậy thì hẳn là con bị tổn thương nhiều lắm?
IVAN: Vâng!
BỐ: Chắc phần lớn thời gian ở trường con cảm thấy lo sợ phải không, sợ bị
trượt, sợ bị điểm kém. Khi thầy giáo gọi tên, con thấy rất bối rối chứ gì. Ngay
cả khi con biết câu trả lời, con cũng không thể phát biểu một cách trôi chảy.
Con sợ rằng những gì mình nói ra nghe sẽ thật ngớ ngẩn… rồi thầy giáo sẽ
phê bình con… rồi các bạn cùng lớp sẽ cười nhạo con. Vậy là rất nhiều lần
con chọn cách không nói gì cả. Bố đoán con vẫn nhớ những lần con nói điều
gì đó và bị cười nhạo. Điều đó khiến con cảm thấy mình thật ngu ngốc. Đau
khổ và tức giận nữa. (Đến đây đứa trẻ có thể sẽ kể một vài chuyện mà nó đã
trải qua.)
BỐ: Nghe này, con trai! Trong mắt bố con là một chàng trai rất ổn. Nhưng
con lại có suy nghĩ khác về bản thân mình đấy.
Cuộc nói chuyện này có thể không làm thay đổi ngay lập tức suy nghĩ về bản
thân của đứa trẻ, nhưng nó sẽ gieo vào đứa trẻ một chút nghi ngờ về đánh giá
của mình. Có thể trẻ sẽ nghĩ lại, nếu bố hiểu mình như vậy mà vẫn xem mình
là một đứa không tồi thì có thể mình cũng thực sự không đến nỗi tệ. Tình cảm
gắn bó mà cuộc trò chuyện tạo ra có thể cũng sẽ khiến cậu con trai cố gắng
không phụ niềm tin mà bố đã dành cho mình. Sau đó, cậu sẽ có những suy
nghĩ lạc quan hơn về bản thân.
Khi một đứa trẻ nói: “Con chẳng bao giờ gặp may cả,” không có sự tranh luận
hay giải thích nào có thể làm nó thay đổi niềm tin đó. Bởi với mỗi ví dụ về sự
may mắn mà chúng ta nói ra, nó sẽ đáp lại bằng hai ví dụ khác về sự đen đủi
của mình. Tất cả những gì chúng ta có thể làm là chỉ cho trẻ thấy ta hiểu
những cảm xúc đã khiến cho nó tin chắc vào điều đó:
ANNABELLE: Con chẳng bao giờ gặp may cả.
MẸ: Con thấy thế thật à?
ANNABELLE: Vâng.
MẸ: Vậy là khi chơi một trò chơi, con luôn tự nhủ rằng, mình sẽ không thắng
26
