cách bừa bãi. Để chữa bệnh bằng thuốc một cách hiệu quả, chúng ta cần đến
rất nhiều quy tắc về thời gian và liều lượng cũng như cả một danh sách dài
cảnh báo về các phản ứng phụ có thể xảy ra. Những liều thuốc tinh thần cũng
hoàn toàn tương tự như vậy. Nguyên tắc quan trọng nhất: chỉ khen ngợi nỗ
lực và thành quả, không khen ngợi phẩm chất và tính cách.
Khi trẻ quét sạch sân nhà, cách phản ứng hợp lý nhất là khen ngợi con đã
chăm chỉ như thế nào và cái sân trông sạch sẽ ra sao. Nói cho con biết nó là
một người tốt đẹp thật chẳng hợp lý và đúng hoàn cảnh chút nào. Lời khen
nên là sự phản ánh chân thực những thành quả mà trẻ đạt được chứ không
phải là hình ảnh méo mó về nhân cách của chúng.
Ví dụ sau đây là một cách khen ngợi đúng đắn: Cô bé Julie, 8 tuổi, đã làm
việc rất chăm chỉ để dọn sạch sân nhà.
Cô bé đã gom lá rụng, đổ rác và sắp xếp lại dụng cụ làm vườn. Mẹ Julie đã rất
ấn tượng và thể hiện sự khen ngợi cho những cố gắng cũng như thành quả của
con:
MẸ: Cái sân rất là bẩn. Mẹ đã không tin là sẽ dọn sạch được nó chỉ trong
vòng một ngày.
JULIE: Vậy mà con đã làm được đấy!
MẸ: Nó chất đầy lá, rác rưởi và các thứ lỉnh kỉnh khác.
JULIE: Con đã dọn sạch tất cả.
MẸ: Chắc con đã làm việc rất chăm chỉ!
JULIE: Vâng, chắc chắn rồi.
MẸ: Nhìn cái sân giờ sạch sẽ quá, thật là mát mắt!
JULIE: Trông dễ chịu thật mẹ ạ.
MẸ: Nhìn con hớn hở là mẹ biết con hãnh diện thế nào. Cảm ơn con gái yêu.
JULIE (với nụ cười rạng rỡ trên môi): Không có gì đâu mẹ.
Những lời nói của mẹ đã khiến Julie cảm thấy vui sướng vì nỗ lực bỏ ra và tự
33
