Tối hôm ấy, sau buổi cầu kinh, bà nhất vào buồng tôi. Sau một lúc ngắm
nghía tôi, bà nói: “Mẹ thực không hiểu sao con lại tỏ ra ghê sợ bộ quần áo
này đến thế. Nó rất hợp với con, trông con xinh lắm. Suzanne là một tu nữ
tuyệt đẹp, và vì thế người ta càng yêu con hơn nữa. Nào, con đi đi xem nào.
Con đứng chưa thật thẳng, đứng khom khom như thế!… ” Bà sửa lại đầu
tóc, bàn chân, bàn tay, thân mình, cánh tay của tôi; thật gần hệt như một bài
dạy của Marcel
về những cái duyên dáng trong giới tu hành, vì rằng mỗi
cảnh đời đều có những cái duyên dáng của nó. Đoạn, bà ngồi xuống và bảo
tôi: “Khá lắm, nhưng giờ chúng ta nói chuyện đứng đắn một chút. Thế là đã
tranh thủ được hai năm; rồi cha mẹ con có thể thay đổi ý định. Chính bản
thân con, biết đâu con cũng sẽ muốn ở đây khi ông bà muốn đưa con về
nhà, điều ấy không phải là không thể xảy ra được. – Thưa mẹ, xin mẹ đừng
tưởng như vậy. – Con ở đây với chúng ta lâu rồi, nhưng con còn chưa hiểu
cuộc đời của chúng ta, hẳn là cuộc đời ở đây có những nỗi khổ cực, nhưng
cũng có niềm vui…”.
Thưa ông, chắc ông cũng thừa đoán được những trả lời bà ấy nói thêm
với tôi về cuộc đời trần tục và cuộc đời tu hành, điều ấy thì ở sách nào chả
có và ở đây cũng một giọng như thế cả thôi. Vì, ơn Chúa, người ta đã cho
tôi đọc một mớ hỗn độn những lời của bọn tu hành nói về cuộc đời của họ,
mà họ biết rõ là chán ghét, chống lại cuộc đời trần tục, mà họ yêu thích
nhưng họ lại phỉ báng và không hiểu rõ.
Tôi sẽ không kể lại cho ông biết cặn kẽ về thời kỳ đầu cuộc đời tu hành
của tôi. Nếu người ta tuân theo những luật lệ khắc khổ của nó thì không ai
có thể chịu được đâu. Tuy nhiên, đó lạ là thời kỳ êm dịu nhất trong cuộc
đời tu hành. Một bà cả coi sóc những người mới vào tu bao giờ cũng rộng
lượng không ai bằng. Công phu của bà ta là làm sao che giấu tất cả những
gai góc của cuộc đời tu hành. Đó là khoa quyến rũ tinh vi nhất và khéo léo
nhất. Chính bà là người làm cho bóng tối bao quanh ta thêm dày đặc, là
người vỗ về, ru ngủ, lừa gạt, mê hoặc ta. Bà cả chúng tôi đặc biệt ân cần
săn sóc tôi. Tôi nghĩ khó có ai còn trẻ và thiếu kinh nghiệm lại có thể
cưỡng lại cái nghệ thuật tai hại ấy. Cuộc đời có những vực thẳm, nhưng tôi
