hưởng thụ; và sau cuộc đời này, những hình phạt tương tự chờ đợi chúng ta.
Thân phận của một tu sĩ, một nữ tu sĩ không được Chúa gọi, thận buồn
phiền. Dù sao đó cũng chính là thân phận của chúng ta; và chúng ta không
thể thay đổi nó được. Người ta đã quàng lên chúng ta những dây xích nặng
nề, mà suối đời buộc ta phải không ngừng tìm cách thoát ra một cách vô
hiệu; vậy thì xơ thân yêu, chúng ta hãy cố chịu đựng chúng. Thôi con đi đi,
cha sẽ trở lại thăm con.”
Ít ngày sau ông trở lại; tôi gặp ông ta ở phòng nói chuyện, tôi quan sát
ông kỹ hơn. Ông đã kể hết về cuộc đời của ông, tôi cũng vậy, vô số những
trường hợp khiến giữa ông và tôi có nhiều điểm gần gũi và giống nhau; ông
hầu như đã chịu đựng những hình phạt tương tự như tôi trong cuộc đời
riêng cũng như cuộc đời tu hành. Tôi không nhận thấy rằng việc ông mô tả
những cái ông ghê tởm khó có thể làm tan biến những sự ghê tởm của tôi;
tuy vậy mà nó có tác động đến tôi, và tôi nghĩ rằng việc tôi mô tả những cái
tôi ghê tởm cũng có tác động tương tự đối với ông. Thế là sự giống nhau về
tính tình kết hợp với sự giống nhau giữa các biến cố, khiến cho chúng tôi
càng gặp nhau càng thêm thân thiết; câu chuyện về hoàn cảnh của ông là
câu chuyện về những hoàn cảnh của tôi; câu chuyện về tình cảm của ông
cũng là câu chuyện về những tình cảm của tôi, câu chuyện của tâm hồn ông
là câu chuyện của tâm hồn tôi.
Khi chúng tôi đã nói chuyện đầy đủ về mình, chúng tôi cũng nói chuyện
về những người khác và chủ yếu là về bà nhất. Tư cách cha giáo đạo của
ông khiến cho ông phải dè dặt; tuy nhiên qua các câu chuyện của ông; tôi
nhận ra rằng tình trạng hiện nay của người đàn bà ấy sẽ không kéo dài: rằng
bà ta đấu tranh với bản thân nhưng vô hiệu; và giữa hai điều sẽ xảy ra một,
hoặc là bà sẽ thường xuyên quay trở lại những thiên hướng đầu tiên của bà,
hoặc là bà sẽ loạn óc. Tôi hết sức tò mò muốn biết hơn nữa việc này: ông
đã có thể làm sáng tỏ về những vấn đề mà tôi tự đặt ra cho mình mà không
bao giờ có thể giải đáp được; nhưng tôi không dám hỏi; tôi chỉ đánh bạo
hỏi xem ông có biết cha Lemoine không.