được. Tôi cố thử duỗi cánh tay không bị đè dưới mình; tôi muốn giơ lên,
nhưng không được; tình trạng kiệt sức ấy giảm dần tôi nhỏm dậy; tôi tựa
lưng vào tường; hai tay tôi, dầm trong nước, đầu gục xuống trước ngược và
tôi thốt ra những tiếng rên rĩ không rõ rệt, cắt quãng và mệt nhọc. Những
người đàn bà đứng đấy chằm chằm nhìn tôi với một vẻ mặt sắt lạnh lùng,
làm cho tôi không còn can đảm để cầu xin họ. Bà nhất nói:
- Dựng nó đứng dậy.
Người ta xốc nách tôi và dựng tôi dậy. Bà nói tiếp: “Nó đã không muốn
cầu Chúa thì mặc nó, các xơ đã biết phải làm gì rồi, hãy làm nốt đi”.
Tôi cho rằng cuộn dây thường mà người ta mang đến đó là để thắt cổ tôi,
tôi nhìn cuộn dây, nước mắt đầm đìa. Tôi xin được hôn cây thánh giá,
nhưng người ta không cho. Tôi yêu cầu cho tôi hôn cuộn dây, họ liền chưa
cho tôi. Tôi chồm tới trước, tôi cầm áo thánh
của bà nhất và nói:
- Lạy Chúa, xin Chúa hãy thương xót con! Lạy Chúa, xin Chúa hãy
thương xót con! Các chị thân mến, xin các chị cố gắng đừng làm tôi đau
đớn.
Nói xong, tôi đưa cổ ra.
Tôi không biết nói với ông tôi đã phai chịu đựng những gì và người ta đã
làm gì; chắc chắn là những người bị đem đi hành tội – tôi tin rằng tôi cũng
là người trong số đó – đều chết ngất trước khi hành hình. Người ta đặt tôi
ngồi trên cái giường ổ rơm, hai cánh tay bị trói ngoặt ra sau lưng, chiếc
thánh giá bằng sắt trí óc tướng đặt trên hai đầu gối.
Thưa hầu tước, tôi đã thấy trước bao lỗi phiền nhiễu mà tôi gây ra cho
ông; nhưng ông đã có ý muốn biết tôi có xứng đáng chút nào với lòng trắc
ẩn mà tôi mong chờ ở ông không.
Thế là tôi đã cảm thấy ưu thế của đạo Cơ đốc đối với tất cả các tôn giáo
trên đời, cảm thấy ý nghĩa thâm thúy trong cái mà nền triết học mù quáng
gọi là cuồng tín trước cây thánh giá. Trong trình trạng của tôi lúc bấy giờ,
thử hỏi hình ảnh một vị lập pháp sung sướng và tràn đầy vinh quang, sẽ
