“Cảm ơn anh.” Richard hơi bất ngờ trước sự thân mật của những người
láng giềng đi theo, “Chào ông, nno”, họ nói như thể họ không bực mình vì
chuyện chàng là khách không mời.
Lão Anozie quấn một miếng vải trông cáu bẩn quanh người rồi cột lại
đằng sau cổ. Ông dẫn chàng vào obi, khu vực chính trong nhà dành riêng
cho ông, chỗ này thiếu ánh sáng, có mùi ẩm mốc. Mặc dù Richard đã đọc và
biết quá trình người ta khám phá mấy bộ bình cổ như thế nào, nhưng chàng
vẫn hỏi. Lão Anozie lấy một cái ống trắng đưa lên mũi ngửi trước khi bắt
đầu kể chuyện. Khoảng chừng hai chục năm trước, anh của ông đào giếng
đụng phải một miếng kim loại, hóa ra là một quả bầu bằng đồng. Sau đó ông
ta đào thêm được một ít đồ nữa, rửa sạch sẽ rồi gọi hàng xóm đến xem.
Trông chúng rất đẹp và có vẻ quen thuộc, nhưng không ai biết có người nào
làm những vật giống như vậy. Không lâu sau, tiếng đồn đến tai ông quận
trưởng ở Enugu. Ông ta cho người mang các vật này đến ủy ban Nghiên cứu
Cổ vật ở Lagos. Suốt một thời gian dài, không ai nhắc đến hay hỏi han gì về
những đồ đồng này. Anh của lão làm xong cái giếng thì tiếp tục cuộc sống
như bình thường. Thế rồi cách đây vài năm, có một người da trắng từ Ibadan
đến khai quật. Họ thảo luận rất lâu trước khi công việc bắt đầu, bởi vì có
một chuồng dê và một vách tường của làng phải bị rời đi, nhưng công việc
tiến hành khá êm đẹp. Có một cơn bão cát và người ta sợ nó sẽ kèm theo
mưa to; vì thế họ dùng tấm nhựa to phủ lên trên để che các đường rãnh. Họ
tìm thấy nhiều đồ rất đẹp như quả bầu gỗ, vỏ trai xà cừ, nữ trang, những đồ
có hình con rắn và lọ bình.
“Có phải người ta đào thấy hầm mộ không ạ?” Richard hỏi.
“Phải.”
“Ông có nghĩ hầm mộ này là của vua không?”
Lão nhìn Richard một lúc, ánh mắt đau đớn rồi nói làu bàu hồi lâu,
trông đầy vẻ nuối tiếc. Emeka cười phá lên trước khi dịch. “Lão nói là lão
tưởng anh là một trong mấy người da trắng có hiểu biết chút đỉnh. Lão nói là
người Igbo vốn không biết vua là gì. Chúng tôi có thầy tế và trưởng lão. Cái
