đang trôi nổi bồng bềnh trong chính cơ thể nàng. Thêm một tiếng nổ vang
vọng đến và mặt đất rung mạnh, một trong những đứa trẻ trần truồng bò theo
mấy con dế cười rúc rích. Rồi thì tiếng nổ chấm dứt và người người xung
quanh nàng bắt đầu di động. Nếu nàng chết, nếu Odenigbo, Bé By và Ugwu
cũng chết, cái hầm trú ẩn vẫn mang mùi của đất ruộng mới được cày lên,
mặt trời vẫn mọc và dế vẫn nhảy nhót xung quanh. Chiến tranh vẫn đến cho
dù họ không còn sống nữa. Olanna thở ra một hơi dài, chứa đầy một cơn
phẫn nộ lạnh lùng tê điếng. Việc cảm nhận sự thật những phi lý của cuộc đời
đã đẩy nàng từ chỗ sợ hãi tột độ đến chỗ giận tột bực. Sự sống của nàng phải
có ý nghĩa. Nàng không muốn chỉ tồn tại quằn quại yếu ớt, chờ cái chết đến
từng giây. Cho đến ngày Biafra chiến thắng, đám giặc đó không có quyền ra
lệnh cắt đặt cách sống của nàng.
Nàng là người đầu tiên chui ra khỏi hầm. Một người đàn bà gieo mình
xuống bên cạnh cái thi hài nhỏ bé của một đứa bé và lăn lộn trên mặt đất,
kêu khóc. “Gowon, tao đã làm gì mày chứ? Gowon, olee ihe m mere gi?”
Mấy người đàn bà quây xung quanh đỡ chị ta đứng dậy. “Thôi đừng khóc
nữa, đủ rồi”, họ nói. “Bà muốn mấy đứa con kia phải thế nào?”
Olanna ra sân sau và bắt đầu rây lớp tro qua cái xô kim loại. Nàng ho
lúc nhóm lửa; khói bay làm nàng cay mắt.
Ugwu đang trông chừng nàng. “Cô có muốn con làm cho cô không?”
“Không.” Nàng pha tro vào trong chậu nước lạnh, khuấy mạnh đến
mức làm nước bắn ra chân nàng. Nàng đặt cái chậu còn nhểu nước lên lửa
và không nói năng gì với Ugwu. Hắn cũng cảm thấy cơn giận đang trào lên
trong nàng làm nàng chóng mặt, vì thế yên lặng đi vào trong nhà. Ngoài
đường, tiếng khóc của người đàn bà lại vang lên khàn hơn, và nhỏ hơn.
“Gowon, tao đã làm gì mày chứ? Gowon, olee ihe m mere gi?”. Olanna cho
một ít dầu dừa vào trong hỗn hợp để nguội và khuấy, khuấy mãi, cho đến khi
hai cánh tay của nàng mỏi nhừ. Có cái gì đó rất thơm ngon chảy ra từ bàn
tay nàng, một sự sống mãnh liệt đang dâng trào làm tim nàng đập mạnh,
trong cái chất nhão nhão có mùi kỳ lạ đang đóng cục lại khi nguội đi. Nó có
bọt. Nàng làm xà phòng.
