qua mắt nàng. Đã rất nhiều lần nàng lo ngại về cái chết của Bé By, Kainene
và Ugwu, mơ hồ chấp nhận nỗi đau đớn rất có thể sẽ xảy ra trong tương lai
nhưng nàng chưa bao giờ nghĩ rằng Odenigbo có thể chết. Không bao giờ.
Chàng là điểm tựa vững chắc của nàng. Khi chàng trở lại, đã quá nửa đêm từ
lâu, giày dính đầy bùn, nàng biết là chàng sẽ không bao giờ như xưa. Chàng
bảo Ugwu rót cho mình ly nước và nói vói nàng bằng một giọng thật bình
tĩnh, “Họ cứ lặp đi lặp lại là anh phải quay lại, vì thế anh dừng lại, giấu nó đi
rồi bắt đầu đi bộ. Cuối cùng, một sĩ quan Biafra lên đạn, bảo rằng anh ta sẽ
bắn để quân địch khỏi phải bận tâm, nếu anh không quay trở lại”.
Nàng kéo chàng vào lòng, ôm chặt và khóc nức nở. Cái cảm giác nhẹ
nhõm của nàng nhuốm vẻ u sầu.
“Anh không sao cả, nkem”, chàng nói. Nhưng chàng không đi vào sâu
trong làng với đội Tuyên truyền và cũng không còn trở về với đôi mắt sáng
rực như xưa. Thay vào đó, chàng đến quán rượu Tanzania mỗi ngày và trở
về với một bộ mặt lầm lì. Khi nói, chàng nói về những tài liệu nghiên cứu
của chàng chưa được xuất bản ở Nsukka, rồi người ta sắp sửa cất nhắc chàng
lên địa vị Giáo sư chính thức và chỉ có Chúa mới biết là kẻ địch sẽ làm gì
với đống tài liệu của chàng. Nàng muốn chàng thực sự bày tỏ lòng chàng với
nàng, để nàng có thể an ủi chàng và giúp chàng vượt qua nỗi đau đớn nhưng
mỗi lần nàng đề cập đến chuyện đó, chàng lại bảo, “Muộn quá rồi, nkem”.
Nàng không biết chắc là chàng muốn nói gì. Nàng cảm nhận được nỗi đau
khôn cùng này – chàng không bao giờ biết mẹ chàng chết thế nào và luôn
luôn vật vã với những giận hờn cũ – nhưng nàng không cảm thấy mình có
liên hệ gì với nỗi tiếc thương của chàng. Đôi khi nàng tự hỏi không biết đây
là thất bại của mình hay là của chàng, nếu như nàng thiếu một sự mạnh mẽ,
quyết đoán để có thể buộc chàng chia sẻ nỗi đau cùng nàng.
Okeoma đến chia buồn.
“Tôi nghe tin buồn”, anh nói, khi Olanna mở cửa. Nàng ôm nhẹ anh và
nhìn vết sẹo ngoằn ngoèo, sưng tấy chạy từ cằm xuống cổ, nghĩ tin tức lan đi
