giữ thể diện thần Zeus bắt Prometheus từ đấy trở đi phải đeo một chiếc nhẫn
mặt đá, ý rằng vẫn bị xích vào núi đá theo lệnh của mình.
Có hay không (tiếng Ý).
Ám chỉ một tứ thơ trong Địa ngục, phần đầu tác phẩm Thần khúc của
Dante (1265-1321).
Nấm Phallus impudicus là một loài nấm có mùi hôi và tiết ra chất
nhầy.
Karl von Linné (1707-1778): nhà sinh vật học người Thụy Điển, hệ
thống phân loại thực vật do ông lập ra vẫn được áp dụng cho tới ngày nay.
Thebes là một thành phố cổ từng được nhắc đến trong trường ca Iliad
của Homer, nay chỉ còn những di tích khảo cổ được UNESCO công nhận là
di sản văn hóa thế giới từ năm 1979 (phần Đông Thebes nay là khu du lịch
nổi tiếng Luxor ở Ai Cập). Ngôi đền được nhắc đến ở đây là đền thờ Hathor,
nữ thần tình ái của người Ai Cập cổ, Hans Castorp nhầm lẫn thành ra nữ
thần Aphrodite trong huyền thoại Hy Lạp.
Hành tinh Thiên Vương (Uranus) được Wilhelm Herschel phát hiện
ngày 13-3-1781.
Helmuth Johannes Ludwig von Moltke (1848-1916): Tướng tổng tư
lệnh quân đội Phổ.
Ông vua kinh viện (tiếng Latinh). Triết học kinh viện là hình thức nổi
trội của thần học và triết học Tây Latinh thời trung cổ.
Pietro Aretino (1492-1556), nhà văn Ý.
Tên thật là Francois Marie Arouet (1694-1778), văn hào, triết gia Pháp
thời Khai sáng.
Phỏng theo một câu trong tác phẩm Lịch sử và hệ thống thế giới quan
thời trung cổ của Heinrich von Eicken (1846-1890): “Mỗi khi nhìn thấy một
bông hoa màu đỏ là Thánh nữ Caterina da Siena lại nghĩ tới những vết
thương rỏ máu trên mình Đấng cứu thế.” Cuốn sách này được coi là nguồn
tư liệu chính cho các lập luận của nhân vật Naphta, và sau đây còn được
trích dẫn nhiều lần.