có tác dụng thức tỉnh. Nhưng nếu như nó có tác dụng ngược lại thì sao? Nếu
như nghệ thuật chỉ nhằm ru ngủ, làm con người chìm vào mê đắm, làm mất
tinh thần hoạt động và ngăn cản bước tiến bộ? Âm nhạc cũng có thể gây ra
tác động ấy, nó cũng biết cách đầu độc như thuốc phiện. Một tác động chết
người, thưa các ông! Thuốc phiện là chất độc ma quỷ, nó làm người ta ù lì,
thụ động, trở nên bàng quan và dậm chân tại chỗ… Về âm nhạc ta cần xét
lại, thưa các ông. Tôi bảo lưu ý kiến rằng âm nhạc có bản chất nước đôi. Tôi
cũng sẽ không đi quá xa nếu tuyên bố rằng âm nhạc rất đáng ngờ về chính
trị.”
Ông ta còn tăng tăng nói tiếp một thôi một hồi nữa, nhưng Hans Castorp
ngồi nghe câu được câu mất, phần vì chàng đã mệt rũ ra, phần vì còn mải
chú ý theo dõi những cử chỉ tự do quá trớn của đám trẻ ngồi trên bậc tam
cấp. Chẳng biết mắt chàng nhìn có đúng không? Cô thiếu nữ mặt như con
heo vòi ngồi hì hục đơm một chiếc khuy vào chỗ cái đai đầu gối quần cậu
thiếu niên mang kính kẹp mũi! Và vừa làm cô ta vừa thở hổn hển vì cơn
suyễn, trong khi cậu ta húng hắng đưa móng tay dài cong như cái máng lên
miệng! Họ đều mắc bệnh nặng, cả hai người, mặc dù vậy có vẻ như đám trẻ
ở trên này theo một lối sống riêng không cần đếm xỉa đến thuần phong mỹ
tục dưới kia. Dàn nhạc chơi một bản polka…
