NÚI THẦN - Trang 186

vấn cung đình và những bức họa sơn dầu treo trên tường, tác phẩm của
chính bàn tay ông, thì thuở sinh thời bà Behrens hẳn phải là một giai nhân,
mặc dù đôi mắt ngơ ngác quá to và dáng vẻ liễu yếu đào tơ gió thổi cũng
bay. Sau khi sinh hạ cho ông hai người con, một trai một gái, bà phải đưa
tấm thân bị những cơn sốt hành hạ gầy mòn lên đây điều trị, nhưng chưa
được bao lâu đã vội nhắm mắt xuôi tay. Người ta kể rằng, tổn thất to lớn ấy
khiến Behrens, người từ trước tới nay vốn rất mực tôn thờ vợ, bị mất thăng
bằng một thời gian, trở nên trầm uất và có những biểu hiện kỳ lạ như nói
cười một mình và hoa tay múa chân ngoài phố. Ông ta không quay trở về cố
hương nữa, mà quyết định ở lại đây: hẳn một phần vì không muốn xa rời
nấm mộ người vợ yêu; nhưng lý do chủ yếu rõ ràng kém lãng mạn hơn
nhiều, đó là bản thân ông ta cũng đã nhiễm bệnh và nhờ có kiến thức y học
ông ta hiểu rằng môi trường trên này đơn giản là phù hợp nhất cho sức khỏe
của mình. Vậy là ông ta định cư luôn tại đây, trở thành một trong những vị
lương y chữa trị cho người nhưng đồng thời lại cũng đồng hội đồng thuyền
với con bệnh; những người này, vừa là thầy thuốc vừa là bệnh nhân, bất kể
mang trong mình bệnh gì, không có được vị thế tự do của người khỏe mạnh
để đấu tranh chống lại bệnh tật, mà đã bị đóng dấu bệnh tật lên chính bản
thân mình - một trường hợp đặc biệt nhưng chẳng phải là cá biệt, và không
nghi ngờ gì nữa trong hoàn cảnh ấy họ có cả lợi thế lẫn những bất lợi đáng
phải suy nghĩ. Sự đồng cảnh ngộ dẫn đến cảm thông giữa bác sĩ và bệnh
nhân là một ưu điểm lớn, và như người ta vẫn nói, chỉ có kẻ đồng cam cộng
khổ mới có khả năng lãnh đạo và cứu vớt những người đau khổ. Nhưng liệu
trí tuệ và hiểu biết có thể vượt lên thống trị một sức mạnh mà chính nó đã bị
khuất phục và phải làm nô lệ? Liệu những người đã phải phục tùng sức
mạnh của bệnh tật có tự giải phóng mình và giải phóng người khác được
không? Chữa bệnh mà lại mắc bệnh, đó là một điều khúc mắc đối với những
tâm hồn mộc mạc, là một hình ảnh đầy nghi vấn. Rất có thể hiểu biết của
ông ta về bệnh tật qua kinh nghiệm bản thân chẳng những không được bổ
sung và củng cố theo chiều hướng tích cực mà lại bị vẩn đục và trở nên lẫn
lộn? Ông ta không thể mặt đối mặt với bệnh tật như một đối thủ khách quan,
ông ta đã mang trong mình mầm mống thiên vị, đã đặt một chân qua ranh