“Vậy thì”, ông Settembrini tiếp tục, “nếu ông còn ở lại đây lâu dài, chúng
tôi ở trên này hẳn sẽ có cơ hội làm quen với thân nhân ông - ý tôi muốn nói
tới người ông. Thế nào ông ấy cũng phải lên đây thăm ông chứ.”
“Không đâu!” Hans Castorp kêu lên. “Không đời nào! Mười con ngựa
cũng không kéo nổi ông ấy lên đây! Ông trẻ tôi có nguy cơ tắc nghẽn mạch
máu, ông biết không, ông ấy mập đến nỗi cổ rụt lại gần như không thấy. Ông
ấy cần một áp suất khí quyển hợp lý, đối với ông ấy bầu không khí trên này
còn nguy hại hơn đối với người đàn bà ở miền Đông trong câu chuyện của
ông nhiều. Lên đây sợ ông ấy bị đột quỵ mất.”
“Tiếc quá. Vậy ra ông ta dễ đột quỵ. Thế là điềm nhiên và cương quyết
cũng không giúp tôi gặp được ông ta. Ông trẻ ông chắc là giàu? Cả ông chắc
cũng giàu. Ở xứ ông người ta giàu lắm.”
Hans Castorp mỉm cười trước lý lẽ quy đồng tất cả một cách rất thiếu thực
tế của ông văn sĩ. Chàng lại từ tư thế nằm trên giường bệnh ngước mắt mơ
màng dõi ra xa, về phía quê nhà, nơi không còn ràng buộc nổi chàng. Chàng
nhớ lại cuộc sống ở đó, thử đánh giá một cách không thiên vị, và khoảng
cách không gian cho chàng cảm giác độc lập để có những nhận xét khách
quan. Chàng trả lời:
“Có người giàu, vâng, nhưng mà cũng có người không giàu. Nếu không
giàu thì khó sống hơn nhiều. Tôi ư? Tôi không phải là triệu phú, nhưng cũng
không đến nỗi trắng tay, tôi có đủ để tạo lập một cuộc sống không phụ thuộc
vào ai. Nhưng thôi ta đừng nói về cá nhân tôi. Nếu như lúc nãy ông bảo
rằng: ở nơi ấy người ta phải giàu - tôi có thể đồng ý với ông. Vì giả sử như
người ta không giàu, hoặc không còn giàu nữa - thì hỡi ôi! ‘Tay ấy hả? Y
còn tiền không?’ Người ta sẽ hỏi… Chính xác từng lời như thế và cũng với
vẻ mặt ấy; tôi đã chứng kiến nhiều lần rồi, và những điều ấy đã in dấu vào
tôi. Thế tức là những điều ấy phải đặc biệt lắm đối với tôi, mặc dù vẫn diễn
ra mỗi ngày - nếu không nó đã chẳng in đậm vào tâm khảm tôi đến thế. Ý
ông thế nào ạ? Không, tôi không tin rằng một người nhân đạo như ông có
được tiếng nói ở xứ tôi; là người xuất thân trong cái lò đó ra tôi vẫn thường
cảm thấy chướng tai gai mắt, mặc dù bản thân tôi không phải chịu thiệt thòi.
Ai không mua nổi loại rượu ngon nhất, đắt nhất cho bữa tối thì sẽ không mời
