còn gọi nó là một đơn vị sống thì không thể đồng thời coi nó là một nguyên
tố, vì khái niệm đơn vị ở đây nghiễm nhiên bao hàm cả những đơn vị ở cấp
thấp hơn cấu tạo nên nó, và như thế sự sống dưới dạng nguyên tố, tức là một
phần tử sống không thể phân chia nhỏ hơn được nữa, là điều không thể có.
Mặc dù không thể giải thích một cách logic nhưng sự tồn tại của nhân tố
nhỏ nhất làm nên sự sống là điều không thể chối cãi được, xét cho cùng
thuyết khởi sinh - cho rằng sự sống xuất hiện từ môi trường không có sự
sống - là điều không thể phủ nhận được, và như thế vực sâu ngăn cách giữa
hữu cơ và vô cơ, mà ở ngoài thiên nhiên cho tới giờ mọi cố gắng lấp đầy chỉ
là vô vọng, nay người ta lại phải tìm cách vượt qua hoặc nối liền trong lòng
thế giới hữu cơ. Cứ phân tách mãi đến một lúc nào đó người ta sẽ phải gặp
được “đơn vị” nhỏ nhất của sự sống, những phần tử mặc dù đã có cấu tạo
phức hợp nhưng vẫn chưa hoàn toàn tổ chức chặt chẽ thành một cơ thể sống,
là nhịp cầu trung gian giữa sinh vật và vô sinh vật, là những nhóm phân tử
làm nên chặng chuyển tiếp giữa sinh học và hóa học. Nội việc nghiên cứu
một phân tử hóa chất vô cơ đã đủ khiến người ta cảm thấy như đứng bên bờ
một vực thẳm còn có phần bí ẩn hơn cả vực thẳm giữa thế giới hữu cơ và thế
giới vô cơ: đó là vực sâu phân cách giữa vật chất và phi vật chất. Vì phân tử
do các nguyên tử hợp thành, và nguyên tử thì nhỏ đến nỗi không có khái
niệm nào thích hợp để miêu tả kích thước nhỏ bé của nó. Chỉ có thể hình
dung nó là một khối vi lượng, tí xíu, non yểu, một tập hợp chuyển tiếp bao
gồm các phần tử phi vật chất, nhưng đã rất giống vật chất, một tập hợp năng
lượng chưa đạt tới hoặc đã vượt ra khỏi phạm vi vật chất, chỉ có thể coi là
điểm trung chuyển hoặc ranh giới giữa vật chất và phi vật chất. Và như thế ở
đây lại nổi cộm lên một câu hỏi khác, nan giải và xa vời hơn câu hỏi về sự
khởi đầu của chất hữu cơ rất nhiều, đó là: sự ra đời của vật chất từ phi vật
chất. Trên thực tế vực thẳm giữa vật chất và phi vật chất cũng yêu cầu phải
được lấp đầy, thậm chí yêu cầu này còn cấp thiết hơn cả trong trường hợp
hữu cơ và vô cơ. Lại cần phải có một dạng hóa học phi vật chất, một liên kết
gồm các phần tử không phải là vật chất theo như nhận thức của chúng ta, để
từ đó có thể nảy sinh ra vật chất; cũng như sự ra đời của chất hữu cơ từ các
liên kết vô cơ, các nguyên tử có thể coi như những hạt mầm đơn sinh của vật
