rất lâu, mặc dù nếu xét theo vẻ bề ngoài thì ông chỉ tạm thời trú trong ngôi
nhà này, tạm thời ở trong cõi đời này mà thôi, và giờ đây ông nằm đó, người
ta không biết phải bảo là đã chiến thắng hay đã đầu hàng, dù sao đi nữa mặc
lòng ông nằm ung dung với một vẻ mãn nguyện nghiêm trang trên chiếc
giường lộng lẫy của mình, chóp mũi gồ cao hốc hác sau cuộc chiến, nửa
người dưới phủ trong một tấm khăn trên đặt một cành cọ, đầu được chiếc
gối nâng cao khiến cái cằm kiêu hãnh tựa vào cổ áo tròn vô số nếp xếp, tư
thế mà Hans Castorp thích nhất; và giữa hai bàn tay với những ngón tay co
quắp thiếu tự nhiên vì đã giá lạnh không còn sinh khí được bộ măng sét viền
đăng ten che đi phân nửa người ta nhét vào một cây thánh giá bằng ngà, mà
cặp mắt với hàng mi cụp xuống của ông dường như chằm chặp hướng vào.
Hans Castorp vẫn gặp mặt ông thường xuyên trong giai đoạn đầu của thời
kỳ ông lâm bệnh, nhưng càng về sau càng thưa và đến giai đoạn cuối thì thôi
hẳn. Người ta tránh cho thằng bé khỏi phải chứng kiến cuộc vật lộn sau chót
diễn ra phần lớn về đêm, và nó chỉ gián tiếp cảm nhận được tình hình
nghiêm trọng qua bầu không khí nặng nề trong nhà, cặp mắt đỏ hoe của lão
Fiete, chiếc xe chở ông bác sĩ đi về luôn xoành xoạch; tuy nhiên kết cục giờ
đây bày ra trước mắt nó trong gian phòng này lại đưa nó đi đến kết luận
rằng, ông nội đã rũ bỏ hình hài tạm bợ để long trọng quay về hẳn với con
người đích thực và xứng đáng của mình, một kết cục nên tán thưởng, mặc
cho lão Fiete cứ vừa khóc sướt mướt vừa không ngớt lắc đầu tuyệt vọng, và
mặc dù bản thân Hans Castorp cũng khóc, như trước kia nó từng khóc bên
người mẹ và không lâu sau đó bên người cha, lúc họ cũng nằm đó im phăng
phắc và lạ hoắc.
Bởi đây đã là lần thứ ba trong vòng một thời gian ngắn và ở vào lứa tuổi
còn quá ngây thơ, sự hiện diện của cái chết tác động lên tinh thần và các
giác quan của cậu bé Hans Castorp - đúng là tác động lên cả các giác quan -;
quang cảnh và các ấn tượng này đối với nó không có gì là mới nữa mà đã trở
thành quen thuộc, và vì hai lần đầu nó đã không tỏ ra yếu đuối mà xử sự rất
phải phép và đúng mực, dĩ nhiên với thái độ đau buồn, nên lần này cũng
vậy, có chăng chỉ ở một mức độ tinh vi hơn mà thôi. Chưa lĩnh hội được ý
nghĩa thiết thực của các biến cố này đối với số phận mình, hoặc giả bình tâm
