lòng thành kính. Người nằm đó, hay nói đúng hơn cái vật nằm đó, chẳng
phải là ông nội mà chỉ là một cái vỏ, mà như Hans Castorp cũng biết, không
phải bằng sáp mà bằng vật liệu thực của nó; chỉ là vật chất mà thôi: đối với
nó không thể thành kính hay thương tiếc, như những điều chỉ liên quan đến
thân thể và những hoạt động nhất định chẳng thể nào gợi lên nỗi tiếc thương
được. Cậu bé Hans Castorp ngắm nghía cái chất liệu vàng ệch như tảng pho
mát nặn thành bức tượng to bằng người thật, ngắm khuôn mặt và đôi bàn tay
của người ông chết. Có một con ruồi vừa đậu xuống vầng trán bất động và
bắt đầu đưa cái vòi rà qua rà lại thăm dò. Lão Fiete cẩn thận xua nó đi, tránh
không chạm vào vầng trán, vẻ mặt câm nín đạo mạo như thể lão không biết
và không muốn biết mục đích việc làm của mình, hành vi tuy kính cẩn
nhưng bộc lộ thực tế không chối cãi được là ông nội đã không còn gì khác
ngoài cái vỏ này; tuy nhiên sau một hồi bay lượn con ruồi lại hạ cánh xuống
ngón tay ông nội, gần chỗ cây thánh giá. Trong lúc ấy Hans Castorp bất giác
nhận thấy, rõ rệt hơn hẳn từ trước tới giờ, một làn hơi thoảng qua rất nhẹ
nhưng mang một mùi đặc biệt dai dẳng, cái mùi làm nó hổ thẹn nhớ tới một
đứa bạn học bị xa lánh vì có lần trót dại, cái mùi mà những bông hoa huệ
thơm lừng có nhiệm vụ lấn át đi, nhưng vẫn thất bại bất chấp tất cả những
dàn dựng nghiêm trang và hoành tráng nọ.
Nó phải đứng túc trực nhiều lần bên người chết: một lần đứng riêng với
lão Fiete, lần thứ hai đứng chung với ông trẻ Tienappel, chủ hãng buôn
rượu, cùng hai cậu James và Peter, và còn thêm một lần thứ ba với một
nhóm công nhân cảng mặc quần áo ngày chủ nhật, họ tới vài phút lúc quan
tài chưa đóng để nhìn mặt và chia tay lần cuối ông chủ cũ của hãng Castorp
& con trai. Rồi tới ngày tang lễ, căn phòng đầy nghẹt người và mục sư
Bugenhagen ở nhà thờ Thánh Jacobi, chính là ông mục sư đã rửa tội cho
Hans Castorp, trang điểm long trọng bằng cái cổ áo xếp kiểu Tây Ban Nha,
đến đọc điếu văn; sau đó ông cùng lên ngồi trên chiếc xe ngựa chạy liền sau
xe chở quan tài và dành vài lời rất thân thiện cho cậu bé Hans Castorp, rồi
quãng đời này khép lại hẳn, và Hans Castorp chuyển sang nhà khác ở, đã là
lần thứ hai thay đổi môi trường sống trong cuộc đời non nớt của nó.
