một cách ngây ngô, tin rằng cuộc đời bằng cách này hay cách khác sẽ tự thu
xếp cho ổn thỏa, nó đứng bên linh cữu với vẻ nghiêm trang trẻ nít và một nét
hiếu kỳ nhất định, lần thứ ba này còn pha chút khôn ngoan già trước tuổi do
đã có kinh nghiệm với những cảm xúc và ấn tượng loại này, kể cả những
giọt nước mắt thực sự thương tiếc hay chỉ là lây mối mủi lòng từ người khác
rơi xuống theo phản xạ. Lần trước, khoảng ba hay bốn tháng sau khi người
cha qua đời nó đã quên bẵng mất biến cố chết chóc; giờ đây thằng bé nhớ lại
tất cả, và những ấn tượng ấy rùng rùng sống dậy cùng một lúc, sắc bén vô
cùng với nét đặc trưng độc nhất vô nhị của nó.
Điều đó đại để có thể giải thích bằng lời như sau. Chết chóc là cái gì đó
rất đáng tôn kính, đẹp một cách buồn thảm và đầy ý nghĩa, tóm lại là một sự
kiện tinh thần; nhưng đồng thời nó còn là một cái gì khác hẳn, đúng ra là
hoàn toàn ngược lại, thuộc về thể xác, rất vật chất, mà người ta không thể
nào gọi là đẹp hay đầy ý nghĩa hay tôn kính được, thậm chí cũng không thể
coi là buồn thảm. Sự kiện tinh thần trang trọng được thể hiện qua hình thức
quàn tử thi với những vòng hoa ngồn ngộn và một cành cọ, được biết đến
như là biểu tượng bình an của nước thiên đàng; thêm vào đó là cây thánh giá
nằm giữa những ngón tay chết cứng đờ của người ông quá cố, bức tượng
đấng cứu thế của Thorwaldsen
dựng ở đầu cỗ quan tài, hai bên là những
ngọn nến cắm trên giá cao gợi nhớ đến khung cảnh nhà thờ. Tất cả những sự
chuẩn bị chu đáo này gợi lên cho cậu bé một suy nghĩ rõ ràng mang ý nghĩa
tốt đẹp, đó là ông nội cuối cùng đã vĩnh viễn nhập vào hình hài đích thực
của mình. Nhưng ngoài ra, như cậu bé Hans Castorp chắc chắn cũng biết,
chỉ có điều không muốn lên tiếng thú nhận, tất cả những trang hoàng ấy,
nhất là vô số những bông hoa mà trong đó đặc biệt nhiều hoa huệ, còn mang
một ý nghĩa thứ hai, một mục đích thiết thực, đó là để che giấu cái điều khác
không mấy gì đẹp đẽ hay buồn bã mà gần như khiếm nhã - cái sự kiện thuộc
về thể xác đi đôi với cái chết - tô điểm cho điều đó đẹp lên để người ta quên
đi hoặc không để ý tới.
Đó là một điều gắn liền với tấm thân người ông đã chết, lạ lẫm như thể
không phải là cơ thể ông nội mà chỉ là một bức tượng bằng sáp to như người
thật thần chết đã đánh tráo bỏ vào quan tài để người ta tế lễ linh đình và tỏ
