thắp đuốc trí tuệ để lôi kéo những người trẻ tuổi quay trở về con đường
chính nghĩa, có phải vậy không?” Hans Castorp như người nói sảng. Chàng
đã dốc vào họng khá nhiều hỗn hợp rượu pha để trên bàn.
“Ông nghe đây, ông kỹ sư, xin ông thôi ngay cái trò ấy đi!” Settembrini
chau mày nghiêm giọng. “Xin ông thứ lỗi, nhưng tôi yêu cầu ông dùng lối
xưng hô văn minh theo đúng phép lịch sự! Cái lối ăn nói nhả nhớt này thật
không hợp với ông chút nào.”
“Nhưng mà tại sao lại phải thế? Đang là lễ hội hóa trang cơ mà! Đêm nay
ai cũng có quyền đối xử thân mật với nhau…”
“Phải, theo một phong tục được đặt ra để thỏa mãn thói đồi trụy. Xưng hô
suồng sã với người lạ, tức là với những người theo phép xã giao phải lễ phép
gọi bằng ‘ông’, là điều không thể chấp nhận được, là đem kỷ cương ra làm
trò đùa, một trò đùa vô đạo đức mà tôi ghê tởm, vì xét cho cùng nó phủ nhận
tất cả những gì được coi là văn minh và nhân đạo, phủ nhận một cách trơ
trẽn và hỗn xược nhất. Tôi không bao giờ gọi ông là ‘bạn’, ông đừng có lầm
tưởng như vậy! Tôi chỉ trích dẫn một câu thơ tuyệt tác trong kho tàng văn
học của dân tộc ông mà thôi. Có thể là tôi văn thơ lai láng…”
“Cả tôi nữa! Tôi cũng muốn văn thơ lai láng bồi hồi, vì đây là thời cơ
ngàn năm có một, tôi cảm thấy thế. Tôi không có ý bảo rằng gọi anh bằng
‘bạn’ là điều dễ dàng gì đối với tôi, ngược lại là đằng khác, tôi đã phải cố
gắng lắm mới vượt qua được sự ngại ngùng của bản thân, đã phải tự lấy đà
rất xa để làm được điều đó, nhưng đó là điều tôi rất vui lòng thực hiện, sung
sướng và bằng cả trái tim…”
“Bằng cả trái tim?”
“Bằng cả trái tim, đúng thế, bạn cứ tin lời tôi. Chúng mình đã đồng cam
cộng khổ một thời gian dài ở trên này - bảy tháng trời, nếu bạn muốn tính
đếm rạch ròi; thực ra như thế cũng chưa phải là nhiều lắm theo quan niệm ở
đây, nhưng theo cách nghĩ ở dưới đồng bằng, như tôi còn nhớ, thì đó là vô
khối thời gian. Vậy là chúng ta đã đồng cam cộng khổ trong khoảng thời
gian ấy, vì số phận đưa đẩy cho ta gặp nhau ở trên này, và ngày nào ta cũng
được nhìn thấy nhau và được trò chuyện cùng nhau về nhiều điều lý thú, có
những điều mà nếu còn ở dưới kia chắc chắn tôi chẳng hiểu quái gì. Nhưng
