luyến ông Settembrini lắm, chàng thực lòng đánh giá cao sự hiện diện của
ông ta trong đời sống tinh thần của mình, và ý nghĩ từ nay mãi mãi về sau sẽ
bị ông ta xa lánh ruồng bỏ có vẻ như đối với linh hồn chàng còn nặng nề
đáng sợ hơn cả tâm trạng cậu học trò ở trường không còn được ai đếm xỉa
tới, ngụp lặn trong những lợi thế ô nhục của người mất hết thanh danh, như
ông Albin... Nhưng chàng không dám chủ động lên tiếng trước với ông thầy
bị mình làm phật ý, và vị sư phụ, để trừng phạt, đợi vài tuần nặng nề trôi qua
rồi mới cho phép tên đệ tử trái nết lại gần.
Chuyện ấy xảy ra khi dịp lễ Phục sinh như đợt sóng cồn nổi lên trên mặt
biển phẳng lì của nhịp điệu sinh hoạt đều đều tẻ ngắt hằng ngày, và được
hoan hỉ đón mừng ở ‘Sơn trang’, như từ trước tới nay người ta vẫn chăm chỉ
và chu đáo tổ chức mọi lễ lạt để đánh dấu từng chặng thời gian, tránh cho nó
khỏi dồn thành một khối đơn điệu không giới hạn. Khi xuống ăn bữa điểm
tâm đầu ngày thực khách đã thấy trên bàn ăn cạnh mỗi chỗ ngồi một bó hoa
tím xinh xinh, trong bữa điểm tâm thứ hai mỗi người được chia một quả
trứng gà tô màu, và bữa trưa thịnh soạn có thêm một đàn thỏ con ngộ nghĩnh
bằng sôcôla trang điểm
.
“Ông đã bao giờ đi du lịch bằng tàu thủy trên biển chưa, ông thiếu úy, hay
là ông, ông kỹ sư?” Ông Settembrini hỏi và bước đến nhập bọn với hai anh
em ngoài tiền sảnh, sau bữa trưa, miệng vẫn ngậm cây tăm... Cũng như phần
lớn khách an dưỡng, hôm nay họ cắt xén giờ nằm nghỉ để nấn ná dưới này
uống thêm một ly cà phê pha rượu cognac. “Những con thỏ và quả trứng gà
sặc sỡ này làm tôi nhớ tới sinh hoạt trên một chiếc tàu thủy lớn, nơi hành
khách đã nhiều tuần chỉ thấy một chân trời vắng ngắt, giữa hoang mạc nước
muối mênh mông, trong một hoàn cảnh mà tiện nghi thượng hạng cũng chỉ
giúp người ta tạm thời quên đi mối lo âu nặng trĩu bóp nghẹt tâm tư, và đâu
đó dưới đáy sâu tận cùng của ý thức một nỗi sợ hãi bí ẩn vẫn âm thầm gặm
nhấm... Tôi nhận ra ở đây cái tinh thần ngự trị trên con tàu Arche
, nơi
người ta thành kính kỷ niệm những ngày lễ lớn của terra ferma
. Đó là sự
tưởng nhớ thế giới bên ngoài, một ký ức nhạy cảm tính bằng ngày tháng
trong lịch... Trên đất liền hôm nay là ngày lễ Phục sinh, phải không? Trên
đất liền hôm nay người ta ăn mừng sinh nhật đấng quân vương - và chúng ta
