làm gì, khi văn minh và tiến bộ muốn không còn có chiến tranh? Chiến tranh
là biện pháp tốt nhất giúp chúng ta giải quyết mọi vấn đề. Giúp rèn luyện
thân thể và thậm chí giúp cả việc chống suy thoái dân số.”
“Ông nói đùa đấy chứ. Những lý lẽ ấy không thể coi là nghiêm túc được.
Cuộc tranh luận của chúng ta hôm nay dừng lại ở đây thôi, vả lại cũng vừa
hay, đã tới tệ xá của chúng tôi”, Settembrini bảo và đưa đầu gậy chỉ cho hai
anh em Hans Castorp một nếp nhà nhỏ đằng sau hàng rào thưa ngay chỗ họ
dừng chân. Ngôi nhà đơn sơ nằm gần lối vào ‘Làng’, cách đường cái mỗi
rẻo vườn hẹp té. Một gốc nho dại già rễ nổi cuồn cuộn bò lên bám kín bức
tường cạnh cửa, nghều ngào vươn cành sang cả bên phải, chỗ có cửa kính
bày hàng của tiệm tạp hóa. Tầng trệt là lãnh thổ của ông hàng xén,
Settembrini giải thích. Naphta ở trên lầu cách một tầng thang gác, cùng chỗ
với tiệm may, còn bản thân ông ta cư ngụ trên tầng áp mái, trong một thư
phòng rất tịch mịch.
Naphta đổi giọng nhã nhặn khác hẳn lúc trước ngỏ ý hy vọng rằng cuộc
hội ngộ này sẽ mở đầu cho những lần gặp gỡ tiếp theo. “Mời các ông có dịp
lại ghé thăm chúng tôi”, ông ta thân thiện bảo. “Tôi muốn nói rằng: mời các
ông ghé thăm tôi, còn tiến sĩ Settembrini đây dĩ nhiên có những ưu đãi nhất
định vì đã quen biết với các ông từ trước. Xin các ông cứ tới tự nhiên, bất kỳ
lúc nào các ông có nhu cầu trao đổi và đàm luận. Tôi rất coi trọng việc trao
đổi tư duy với giới trẻ, phần nào có lẽ vì tôi là nhà giáo... Nếu ông trùm hội
quán
của chúng ta” - ông ta chỉ vào Settembrini - “nhất định cho rằng chỉ
những người theo chủ nghĩa nhân văn mới có quyền giáo dục quần chúng thì
tôi buộc lòng phải phản đối ông ta. Mong sớm gặp lại!”
Settembrini phản đối ngay. Ở đây có nhiều trở ngại khiến mong muốn của
ông Naphta khó lòng thực hiện được, ông ta bảo. Những ngày ông thiếu úy
ở lại trên này chỉ còn đếm trên đầu ngón tay, và ông kỹ sư chắc chắn sẽ tăng
lịch điều dưỡng lên gấp đôi để có thể sớm theo chân người anh họ xuống
đồng bằng.
Hai người trẻ tuổi biểu lộ sự đồng tình với cả hai bên, trước tiên với người
này, sau đó với người kia. Họ nhanh nhảu nghiêng mình nhận lời mời của
Naphta để chỉ giây lát sau phải phụ họa với những lo ngại của Settembrini
