Bây giờ ông ta còn công khai gọi Naphta là “đức cha” nữa! Hans Castorp
nhướng mày tự nhủ. Họ để cho ông Settembrini chủ động chấm dứt cuộc
chuyện trò và quyết định thay cho mình bất kể Naphta có đồng ý hay không.
Hai người trẻ tuổi lịch sự chia tay chủ nhà, không quên cảm ơn sự tiếp đón
nồng hậu và được ông ta khuyến khích lần sau cứ tới. Rồi họ lót tót đi theo
ông người Ý, Hans Castorp khư khư cắp trên tay cuốn Bàn về nỗi khổ nhân
gian dày cộp đóng bìa cứng mốc meo mà chủ nhà dúi cho trước lúc giã từ.
Ông Lukaček cau có với bộ ria quặp vẫn ngồi trên bàn cặm cụi may chiếc áo
có tay cho một mệ già nào đó, chẳng buồn ngẩng lên nhìn lúc cả đoàn diễu
qua cánh cửa mở thông thống để leo mấy bậc thang gần như dốc đứng lên
tầng áp mái. Tới nơi mới thấy đây chẳng phải là một tầng gác hoàn chỉnh.
Đó chỉ là khoảng không gian dưới cái mái nhà nhọn, rầm kèo lộ hết cả ra
dưới lớp ngói lợp, sực mùi gỗ và nóng hầm hập trong bầu không khí mùa hạ
như trong một cái nhà kho. Khoảng trống không đều ấy được chia làm hai
gian, và đó là tệ xá của con người đại diện cho chủ nghĩa tư bản và tư tưởng
cộng hòa, được dùng làm chỗ ngủ và nơi làm việc để ông ta đóng góp trí tuệ
cho công cuộc soạn thảo bộ từ điển bách khoa Xã hội học luận về đau khổ.
Ông ta vui vẻ chỉ cho hai người bạn trẻ chỗ ở của mình, miêu tả hai cái
khoang hẹp ấy một cách văn hoa là biệt lập và ấm cúng - để họ đỡ tốn công
tìm từ trong trường hợp muốn khen ngợi căn gác trọ của ông ta - hai anh em
vội đồng thanh lên tiếng phụ họa với chủ nhà. Họ thấy căn gác này rất dễ
thương, biệt lập và ấm cúng, đúng như lời miêu tả của ông Settembrini. Hai
người tham quan một lượt gian phòng ngủ tí xíu với tấm thảm ghép trải
trước cái giường vừa ngắn vừa hẹp kê sát bức tường áp mái rồi quay trở lại
phòng làm việc cũng với trang bị sơ sài không kém nhưng được giữ gìn
ngăn nắp trật tự đến mức lạnh lẽo. Bốn chiếc ghế bành cổ lỗ sĩ thô kềnh
kệch, mặt ghế nhồi rơm, chầu chực đối xứng hai bên cửa, cái đi văng dài bị
đẩy vào sát tường để cho chiếc bàn tròn phủ khăn xanh đứng trơ trọi giữa
phòng, trên bàn đặt một bình nước với cái ly úp ngược trên cổ, chẳng biết
nhằm mục đích trang trí hay giải khát, nhưng chỉ gây ấn tượng cô quạnh như
mọi đồ vật khác trong phòng. Sách vở, quyển có đóng gáy quyển không,
đứng nghiêng nghiêng úp lưng vào nhau trên cái giá nhỏ đóng áp vào tường,
